Bieżnik opony – budowa i rodzaje

Bieżnik opony jest jednym z najbardziej istotnych elementów jej konstrukcji. To właśnie ta część odpowiada za przyczepność, a więc ma istotny wpływ na bezpieczeństwo jazdy. W połączeniu z odpowiednią mieszanką oferuje też niskie opory toczenia, a także skrócenie drogi hamowania. W tym artykule dowiesz się wszystkiego o rodzajach bieżników oraz ich budowie.

Rzeźba bieżnika ma kluczowe znaczenie dla właściwości opony.

Bieżnik opony – co to właściwie jest?

Bieżnik koła to część ogumienia, która bezpośrednio styka się z podłożem. Charakteryzuje się specjalną rzeźbą, na którą składają się elementy o różnych kształtach i strukturach. Na rynku dostępne są także modele o całkowicie gładkiej powierzchni, tzw. slicki. Nie mają one jednak homologacji drogowej, co oznacza, że mogą być użytkowane wyłącznie poza drogami publicznymi, np. na specjalnych torach sportowych.

Niewątpliwie jednym z elementów, mających największy wpływ na parametry jezdne i osiągi jest właśnie bieżnik. Opona z wyraźną rzeźbą zapewnia odpowiednią przyczepność do podłoża, co przekłada się między innymi na krótszą drogę hamowania. Warto również wiedzieć, że to m.in. zużycie bieżnika decyduje o tym, czy ogumienie może być nadal użytkowane. Zgodnie z polskim prawem musi mieć on określoną głębokość. Jeżeli starł się poniżej 1,6 mm, trzeba będzie założyć nową oponę.

Jak zbudowany jest bieżnik opony?

Bieżnik wyprodukowany jest z mieszanki, w której skład wchodzą kauczuk naturalny oraz syntetyczny. Elementami dodatkowymi są: sadza, krzemionka, a także elastomery. Rodzaj mieszanki gumowej w połączeniu ze specjalną rzeźbą mają za zadanie: zapewnić dobrą sterowność, odpowiednią przyczepność podczas jazdy po mokrej i trudnej nawierzchni, wspomagać bezpieczne pokonywanie zakrętów, obniżać opory toczenia i wpływać na niski poziomu hałasu.

Elementy bieżnika.

Bloki bieżnika samochodowego

Są to właściwe elementy tworzące bieżnik. Ich głównym zadaniem jest zagwarantowanie dobrej trakcji. Bloki mogą być zróżnicowane pod względem wielkości, kształtu (np. zaokrąglone narożniki w Bridgestone Blizzak LM001) oraz konstrukcji (niektóre modele mają wzmocnione bloki po jednej stronie, w zależności od wzoru).

Żebro bieżnika

Grzbiet bieżnika, który znajduje się na obwodzie jego centralnej części. W zależności od modelu środek opony może być wzmocniony lub naznaczony licznymi rowkami poprzecznymi. Te elementy sprawiają, że opona lepiej trzyma się trudnych nawierzchni, np. śniegu, więc często spotykane są w modelach zimowych. Gładkie żebro stanowi natomiast domenę wersji letnich i zapewnia optymalną precyzję kierowania.

Lamele opony

Lamele bieżnika opony są to wąskie szczeliny, które tworzą luki wewnątrz klocków bieżnika. Mają najczęściej rozmiar 0,3-1,5 mm. W modelach przeznaczonych do użytku w sezonie zimowym możemy zauważyć większe zagęszczenie lameli (np. Nokian WR D4) niż np. w przypadku opon letnich. System lameli bieżnika zapobiega poślizgom na mokrych i ośnieżonych nawierzchniach oraz zapewnia skuteczne hamowanie.

Rowki

To przestrzenie między blokami bieżnika, które mają różny kształt, wzór i wielkość. Bardziej zaawansowana budowa rowków wpływa na poprawę kierowalności oraz skrócenie drogi hamowania. Ich głębokość i układ nie pozostaje bez znaczenia jeśli chodzi o poziom hałasu wytwarzany podczas toczenia.

Rowkowanie bieżnika

Jest to układ i gęstość rowków na bieżniku opony. System kanałów jest niezbędny do usuwania wody spod kół podczas jazdy po mokrej nawierzchni. Dzięki szerokim rowkom, które biegną wzdłuż osi modelu, możliwe jest szybkie, a zarazem efektywne osuszanie czoła opony. Gęsta i szeroka sieć rowków zapewnia lepsze prowadzenie na mokrej lub ośnieżonej nawierzchni. Jednak im większe jest pole rowków, tym mniejsza jest łączna powierzchnia bloków – co redukuje przyczepność na suchej drodze. 

Dołki

Te elementy bieżnika w oponach nie występują na każdym modelu. Ich zadaniem jest chłodzenie opony. Dzięki temu utrzymuje ona odpowiednią temperaturę. Przegrzewanie prowadziłoby do przyspieszonej eksploatacji. Mogłoby także wpływać na zmianę ciśnienia wewnątrz ogumienia.

Rodzaje bieżnika opon

Wielu kierowców zastanawia, który z wariantów rzeźby bieżnika wybrać, aby był najlepiej dopasowany do ich potrzeb oraz samochodu. Opony asymetryczne czy symetryczne? Ogumienie kierunkowe czy asymetryczne na zimę? Odpowiedzi na te pytania zawarliśmy poniżej.

Bieżnik asymetryczny

Wzór asymetryczny – rzeźba jest zróżnicowana po obu stronach opony. Zazwyczaj po na zewnętrznej części umieszczone są większe klocki bieżnika, które odpowiadają za stabilność auta podczas jazdy. Zadaniem mniejszych bloków, zlokalizowanych od wewnątrz, jest wydajne odprowadzanie wody spod kół, a co za tym idzie zapobieganie poślizgom na mokrej nawierzchni.

 

Zastosowanie: Ogumienie typu High Performance i Ultra High Performance, dedykowane samochodom ze sportowym zacięciem.

Bieżnik kierunkowy

Wzór kierunkowy – jedno z popularniejszych rozwiązań, którymi wyróżnia się współczesna opona. Bieżnik w środkowej części ma specjalne rowki poprzeczne, które są ułożone symetrycznie względem siebie i biegną pod takim samym kątem, od środka do zewnątrz, po obu stronach opony. Rzeźba opon kierunkowych przypomina wzorem „jodełkę” lub kształt litery „U”.

Zastosowanie: Do aut osobowych, w których dedykowane rozmiary opon mają wysoki indeks prędkości. Wzór kierunkowy często stosowany jest w oponach zimowych.

Bieżnik blokowy

Wzór blokowy – tworzą go niezależne bloki, oddzielone systemem połączonych ze sobą rowków. Bieżnik opony o takim kształcie zapewnia bardzo dobre parametry jezdne. Sprawdzi się na różnych nawierzchniach. Jednak może wiązać się z krótszym okresem eksploatacji ogumienia.

Zastosowanie: Do użytku na autostradach i drogach miejskich. Wzór kiedyś często spotykany w oponach całorocznych do aut osobowych.

Bieżnik ciągnący

Wzór ciągnący – rowki są ułożone prostopadle do osi jazdy. Cechą charakterystyczną dla takiego bieżnika w oponie jest świetna przyczepność. Wiąże się ona jednak z głośniejszą pracą, co obniża komfort jazdy.

Zastosowanie: Opony przeznaczone przede wszystkim do jazdy po nieutwardzonym terenie. Wzór spotykany w pojazdach specjalistycznych oraz terenowych, jak również charakterystyczny dla osi napędowej autobusów i aut ciężarowych.

Bieżnik żebrowy

Wzór żebrowy – łatwo go rozpoznać po równoległym układzie rowków o „esowatym” kształcie, umiejscowionych wzdłuż osi jazdy. Taki układ bieżnika w oponie sprawia, że oferuje ona niskie opory toczenia, co przekłada się na większe oszczędności na paliwie.

Zastosowanie: Do użytku na twardej nawierzchni – na asfalcie lub betonie. Opony z takim bieżnikiem są stosowane na osi sterującej w autobusach i ciężarówkach.

Bieżnik mieszany

Wzór mieszany, żebrowo-ciągnący – to kombinacja dwóch układów rowków. Są one ułożone zarówno prostopadle, jak i równolegle do osi jezdni. Takie rozmieszczenie sprawia, że bieżnik może ścierać się stosunkowo szybko, jednak zapewnia wysoką precyzję kierowania.

Zastosowanie: Do użytku na drogach gruntowych oraz utwardzonych. Opony z takim wzorem bieżnika możemy spotkać na kołach osi napędowej oraz sterującej autobusów i samochodów ciężarowych.

Sprawdź również nasz film, w którym omawiamy budowę, rzeźbę oraz rodzaje bieżnika w oponie: