Zużyte opony – po czym je poznać?

Bieżąca eksploatacja ogumienia powoduje, że ulega ono stopniowemu zużywaniu – a jego wygląd i właściwości się zmieniają. Wiele osób lekceważy ten proces, podczas gdy w rzeczywistości ma on duży wpływ na bezpieczeństwo w trakcie jazdy. Z tego względu warto wyrobić w sobie nawyk systematycznej kontroli stanu kół. Poniżej przybliżamy, po czym rozpoznać zużyte opony i kiedy należy założyć nowy komplet?

W wielu przypadkach zużycie opon jest widoczne już na pierwszy rzut oka.

Kiedy opona jest zużyta?

Wysłużone ogumienie to takie, które nie nadaje się do dalszej eksploatacji. Za zużyte można uznać opony:

• mające uszkodzenia uniemożliwiające ich dalsze użytkowanie;
• sparciałe, nienadające się do eksploatacji z racji ich wieku i stanu;
• wyząbkowane – gdy klocki bieżnika nie są starte równomiernie;
• które osiągnęły minimalną wysokość bieżnika.

Wskaźnik TWI – ważny wyznacznik zużycia opony

Sposobem, który pomoże określić stopień wyeksploatowania ogumienia, jest wskaźnik zużycia opony – w skrócie TWI (z j. ang. Tread Wear Indicator). Znacznik występuje najczęściej w formie zgrubienia znajdującego się w sześciu miejscach bieżnika. Informuje on o dopuszczalnym starciu warstwy gumowej, czyli do poziomu wynoszącego w Polsce 1,6 mm. W chwili, gdy wysokość klocków zrówna się ze wskaźnikiem TWI – konieczna będzie wymiana opon na nowe.

Niektórzy producenci stosują także tzw. ukryty wskaźnik TWI, który odsłania się dopiero po zużyciu wierzchniej warstwy gumowej opony.

Jak sprawdzić czy opona jest zużyta?

Określając, kiedy opona jest zużyta, nie musimy opierać się wyłącznie na wskaźniku TWI. Aby uniknąć niemiłych niespodzianek podczas podróży, lepiej regularnie sprawdzać kondycję ogumienia. Taką kontrolę możesz przeprowadzać raz w tygodniu lub przed każdym dłuższym wyjazdem.

Przyda się do tego podręczna suwmiarka, którą można nabyć w dowolnym sklepie z częściami motoryzacyjnymi oraz w niektórych supermarketach. Należy ją umieszczać między klockami i odczytywać aktualną głębokość względem zewnętrznej krawędzi. Pamiętaj, że wysokość bieżnika warto zbadać w kilku miejscach, aby ocenić czy zużywa się on równomiernie. W trakcie inspekcji ogumienia zadbaj także o optymalny poziom ciśnienia.
 
Możesz również przyjrzeć się bocznym ścianom opony, szukając pęknięć czy przetarć. Pamiętaj jednak, że część uszkodzeń jest niewidocznych gołym okiem. Z tego względu przynajmniej raz w sezonie warto udać się do specjalisty, który przeprowadzi dogłębną weryfikację stanu ogumienia. Podpowie on także, kiedy wymienić opony, aby podróż była bezpieczna i komfortowa. 

Zużyte opony – objawy

Istnieje szereg symptomów, które mogą świadczyć o granicznym wyeksploatowaniu ogumienia. Kiedy opona jest zużyta? Możemy mówić o takim stanie, gdy:

• bieżnik jest starty do poziomu poniżej 1,6 milimetra,
• na powierzchni widoczne są przecięcia, rozdarcia i pęknięcia,
• guma opony jest sparciała,
• zauważysz wybrzuszenia i deformacje po bokach, spowodowane pękaniem nitek osnowy,
• doszło do tzw. zużycia marmurkowatego, czyli plam i odparzeń wewnątrz opony na warstwie butylowej,
• ma miejsce separacja elementów konstrukcyjnych, m.in. odklejanie bieżnika,
• drutówka (czyli element, na którym montowana jest guma na feldze) jest zdeformowana lub nawet odkryta.

Twoją uwagę zwrócił którykolwiek z wyżej wymienionych objawów zużytych opon? Jak najszybciej skontaktuj się ze specjalistą, prosząc go o ocenę stanu ogumienia. Pracownik profesjonalnego serwisu doradzi również, jak kontrolować swoje opony w przyszłości, aby od razu wychwycić groźne symptomy nadmiernego wyeksploatowania.

W tym miejscu warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną sytuację, w której opony są uznawane za zużyte. Mowa tu o okresie, jaki minął od daty ich produkcji. Nie powinno się korzystać z egzemplarzy, które opuściły fabrykę dawniej niż 10 lat temu. Jak sprawdzić, kiedy dokładnie miało to miejsce? Tę ważną datę znajdziesz na boku opony w ramach oznaczenia DOT.

Zużycie opon – rodzaje

Ogumienie w samochodzie może zużywać się na kilka sposobów. Wyróżniamy następujące rodzaje wyeksploatowania bieżnika:

• zużycie normalne – gdy guma ściera się równomiernie na całej swojej szerokości i obwodzie.
• zużycie niesymetryczne – gdy jedna strona ogumienia ściera się szybciej niż druga. Jest to zjawisko tzw. ścinania opon, które może być spowodowane nieprawidłową zbieżnością kół.
• zużycie okrągłe (barków) – gdy bieżnik jest głębszy na środku opony, aniżeli na jej barkach,
• zużycie wklęsłe (środka) – gdy opona szybciej ściera się w środkowej strefie niż na barkach. Występuje ono często przy zbyt wysokim ciśnieniu w ogumieniu, nagłym hamowaniu na zablokowanych kołach (gdy pojazd nie posiada systemu ABS) oraz przy niskiej jakości opony.
• zużycie miejscowe – gdy szybsze wytarcie zachodzi tylko w pewnych obszarach ogumienia.
  
  

Warto regularnie kontrolować stan zamontowanych w samochodzie opon.

Zużyte opony a ich wpływ na bezpieczeństwo i komfort jazdy

Większość z nas dobrze zdaje sobie sprawę, jakim zagrożeniem dla samych siebie i innych uczestników ruchu jest jazda na wyeksploatowanym ogumieniu. Łyse opony, które są pozbawione wyraźnej rzeźby bieżnika, znacząco wydłużają drogę hamowania oraz mogą przyczyniać się do utraty panowania nad samochodem. Ich przyczepność drastycznie maleje zwłaszcza na mokrej czy ośnieżonej nawierzchni. Uszkodzone, sparciałe czy popękane ogumienie może także doprowadzić do niebezpiecznego wybuchu.

Każda zużyta opona ma również niebagatelny wpływ na komfort podróżowania. Często powoduje ona większy hałas podczas jazdy. Wpływ na natężenie szumu ma jednak również sam model ogumienia, sposób jego użytkowania czy poziom ciśnienia.

Czy zużyty bieżnik opony podlega reklamacji?

Czasami może zdarzyć się, że nietypowe ścieranie opony może być wywołane przez jej wady fabryczne. Zwłaszcza jeśli stan techniczny naszego samochodu nie budzi powodów do niepokoju, a samo ogumienie jest eksploatowane właściwie – z uwzględnieniem optymalnego ciśnienia i dopuszczalnego obciążenia.

Jeżeli pomimo tego bieżnik szybko się zużywa, może być to związane z jego gorszą jakością. W takiej sytuacji warto zareklamować towar u producenta, który powinien skontrolować go i wydać opinię na ten temat.

Jak dbać o opony, by nie zużywały się przedwcześnie?

Każdy kierowca ma duży wpływ na stopień i szybkość zużywania ogumienia. Pamiętając o kilku kwestiach, można wydłużyć okres eksploatacji oraz odroczyć konieczność zakupu nowego kompletu. Jeżeli chcesz zadbać o żywotność opon, nie zapominaj o:

• systematycznej kontroli i utrzymywaniu właściwego poziomu ciśnienia,
• niedopuszczaniu do nadmiernego obciążenia pojazdu,
• optymalnych warunkach użytkowania, dopasowanych do modelu ogumienia,
• umiarkowanym stylu prowadzenia oraz unikaniu gwałtownego przyspieszania i hamowania,
• właściwym przechowywaniu aktualnie nieużywanego zestawu,
• rotowaniu opon, zgodnie ze wskazaniami producenta,
• unikaniu najazdów na krawężniki czy dziury w drodze,
• kontrolowaniu stanu technicznego samochodu, w tym geometrii i zbieżności kół czy kondycji zawieszenia.

Mandat za jazdę na zużytych oponach

Decydując się na jazdę na mocno wyeksploatowanym ogumieniu, powinieneś liczyć się z możliwymi przykrymi konsekwencjami finansowymi. Podczas kontroli policyjnej możesz bowiem dostać mandat za łyse opony.

Policjant może przyjrzeć się kondycji kół, zwracając baczną uwagę na głębokość bieżnika, równomierność jego zużycia, pęknięcia lub nacięcia, spod których widać osnowę, a także wybrzuszenia na bocznej ścianie.

Zazwyczaj wysokość takiego mandatu wynosi kilkaset złotych, niemniej w skrajnych przypadkach może sięgać nawet 3000 złotych. Znacząco zużyty bieżnik opony może także skłonić policjanta do zatrzymania dowodu rejestracyjnego, skierowania pojazdu na badanie techniczne, a nawet zakazu dalszej jazdy do momentu założenia kompletu ogumienia o właściwym stanie.