Minimalna głębokość bieżnika opony

Kierowcy często zastanawiają się, czy użytkowane ogumienie wciąż gwarantuje odpowiedni poziom bezpieczeństwa podczas jazdy. Wskazówką, pomagającą ustalić, czy można z niego jeszcze korzystać, jest minimalna głębokość bieżnika. Wartość tę precyzyjnie określają przepisy prawa. Przyglądamy się temu, dlaczego jest ona istotna, czy rzeczywiście można na niej polegać, a także podpowiadamy, jak zmierzyć bieżnik opony.

Nie zawsze łatwo poznać czy opona osiągnęła już minimalną wysokość bieżnika.

Minimalny bieżnik opon a przepisy w Polsce

Warunki techniczne samochodu są w naszym kraju określane przez przepisy. Wbrew pozorom regulacje nie dotyczą jedynie obowiązkowego wyposażenia pojazdu czy jego sprawności mechanicznej, ale także zamontowanych na nim opon. Jednym z podstawowych kryteriów dotyczących ogumienia jest minimalna grubość bieżnika:

Pojazd nie może być wyposażony w opony, których wskaźniki pokazują graniczne zużycie bieżnika, a w odniesieniu do opon niezaopatrzonych w takie wskaźniki – o głębokości rzeźby bieżnika mniejszej niż 1,6 mm.

(§11, p. 7 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów)

W praktyce oznacza to, że minimalna wysokości bieżnika opony letniej i zimowej wynosi 1,6 mm. Jednak producenci zalecają, aby nie czekać do osiągnięcia tego poziomu oraz sami nierzadko wskazują wartość, przy której powinno się wymienić stary komplet na nowy.

Wskaźnik TWI – czyli jak sprawdzić bieżnik w oponach

Dopuszczalna minimalna głębokość bieżnika, jak również wartości graniczne wskazane przez producenta, zazwyczaj sygnalizowane są za pomocą wskaźnika TWI (z języka ang. Treadwear Indicator). Jego forma może być różna. Najczęściej jest to specjalny punkt, ukryty w jednym z rowków. Kiedy bieżnik się z nim zrówna, oponę należy wymienić.

Wielu producentów ma swoje sposoby, aby kierowca mógł obserwować poziom zużycia bieżnika. Przykładowo na oponach zimowych Nokian Tyres widoczne są ścierające się cyfry, natomiast Goodyear stosuje wgłębienie w kształcie śnieżynki, które z czasem staje się coraz płytsze. Wybrana metoda może różnić się nie tylko w zależności od producenta, ale także modelu i jego przeznaczenia. Umiejscowienie wskaźnika TWI najczęściej sygnalizuje specjalna strzałka lub symbol widoczne z boku.

Wskaźnik TWI na przykładzie opony Nokian Tyres.

Jak zmierzyć bieżnik opony, jeśli chcemy zrobić to samodzielnie? Jest na to co najmniej kilka sposobów:

• Użycie suwmiarki. Powinniśmy bez problemu dostać ją w sklepie budowlanym.
• Użycie dedykowanego urządzenia pomiarowego. Możemy wybierać spośród przyrządów manualnych, choćby w formie breloczka do kluczy, jak również elektronicznych, wyposażonych w wyświetlacz, których cena jest adekwatna do stopnia zaawansowania.
• Użycie monety. Wystarczy umieścić ją w rowku bieżnika. Idealnie sprawdzi się do tego 5-złotówka, której srebrna obwódka ma szerokość ok. 4 mm.
• Użycie patyczka albo zapałki. Wystarczy zmierzyć linijką, do jakiej wysokości naszego miernika sięgają klocki bieżnika.

Bardzo ważne jest to, aby pomiary wykonać w kilku miejscach, ponieważ opony nie zawsze zużywają się równomiernie. 

Czy minimalny bieżnik gwarantuje bezpieczeństwo?

Określona przez przepisy minimalna wysokość bieżnika nie stanowi gwarancji zachowania pełni właściwości ogumienia. Aby mieć pewność, że opony sprawdzą się w każdej sytuacji, warto pomyśleć o ich wymianie nieco wcześniej. Kiedy?

Bieżnik podczas codziennej eksploatacji powoli się ściera – a to właśnie jego kondycja decyduje o przyczepności samochodu, bez względu na warunki atmosferyczne. O ile zły stan ogumienia może nie być tak odczuwalny dla kierowcy podczas jazdy po suchym asfalcie, o tyle już przy pokonywaniu mokrej trasy doświadczy on na własnej skórze, jakie znaczenie ma odpowiednia wysokość bieżnika.

Im większy poziom zużycia, tym większe ryzyko, że właściwości opony, wpływające na bezkolizyjne podróżowanie, bez poślizgów i aquaplaningu, są na niewystarczającym poziomie. Jasno wskazują na to wyniki testów zleconych przez British Rubber Manufacturers Association. Miały one ocenić wpływ głębokości bieżnika na przyczepność opon na mokrej nawierzchni. Oto wyniki:

Zebrane dane pozwalają stwierdzić, że jeżeli wysokość bieżnika wynosi 3,5 mm i mniej, to jego przyczepność drastycznie spada z każdym przejechanym kilometrem. Dlatego w trosce o swoje bezpieczeństwo nie warto czekać do momentu osiągnięcia minimalnego, dopuszczalnego poziomu.

Minimalny bieżnik opony letniej

O skuteczności danych opon w różnych warunkach pogodowych w znacznym stopniu decyduje bieżnik. Modele przeznaczone na sezon letni wyróżniają proste wzory, w małym stopniu ponacinane bloki oraz sztywne mieszanki gumowe, które dobrze sprawdzają się przy szybkiej jeździe w dodatnich temperaturach.

Jednak nawet w modelach na ciepły sezon nie brakuje elementów, mających ograniczyć blokowanie się błota czy innych zanieczyszczeń w bieżniku. W okresie letnim również niezwykle ważne jest wydajne odprowadzanie wody, możliwe dzięki odpowiedniej głębokości rowków. Elementy bieżnika ścierają się podczas eksploatacji, co negatywnie wpływa na zachowanie kół oraz prowadzenie pojazdu. Dlatego, choć minimalna wysokość bieżnika opony letniej, zgodnie z przepisami, wynosi 1,6 mm, to nie zaleca się jazdy już przy 3 mm.

Głębokość bieżnika ma duże znaczenie zwłaszcza przy odprowadzaniu wody.

Minimalny bieżnik opony zimowej

Minimalna wysokość bieżnika opon zimowych ma szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa podróżujących. Są to modele do jazdy w trudnych warunkach, w tym w niskich temperaturach. Rozpoznać je można po charakterystycznej budowie bieżnika, z licznymi kanalikami i lamelami, mającymi zwiększać przyczepność na śniegu. Trzeba jednak pamiętać, że zimą koła mierzą się także z lodem, błotem pośniegowym oraz wodą. Dlatego w tym przypadku zużywanie ogumienia szybciej wpływa na pogorszenie parametrów jezdnych. Ile wynosi minimalna wysokość bieżnika opony zimowej?

Zalecana minimalna głębokość bieżnika opony zimowej to od 4 mm do 5 mm. Za punkt graniczny uznaje się wysokość gumy na poziomie 3,5 mm. Poniżej tej wartości ogumienie traci swoje właściwości trakcyjne i nie gwarantuje już takiego poziomu bezpieczeństwa, jak powinno.

Minimalna wysokość bieżnika w Niemczech

Przepisy regulujące minimalny bieżnik opon mogą różnić się w zależności od kraju, nawet w ramach wspólnoty Unii Europejskiej. Dlatego każdorazowo przed dalszą podróżą warto sprawdzić, jakim regulacjom powinniśmy się podporządkować. 

Jednym z kierunków zagranicznych wyjazdów, najczęściej obieranym przez polskich kierowców, są Niemcy. U zachodnich sąsiadów minimalna grubość bieżnika opony zimowej jest taka sama jak w Polsce – to 1,6 mm. Jednak wartość zalecana przez tamtejszą policję oraz organizacje eksperckie wynosi 4 mm.

Trzeba mieć na uwadze, że nie we wszystkich państwach obowiązują takie same przepisy. Dobrze pokazuje to przykład minimalnej wysokości bieżnika opon zimowych, która egzekwowana jest w różnych krajach europejskich. Wynosi ona:

• 4,0 mm: w Austrii, Bośni i Hercegowinie, Bułgarii, Chorwacji, Czarnogórze, Czechach, Luksemburgu, Macedonii, Serbii i na Łotwie;
• 3,0 mm: w Estonii, Finlandii, Norwegii, Słowacji, Słowenii, Szwecji i na Litwie;

Wskazane wartości dopuszczalnych głębokości bieżnika opon zimowych częstą powiązane są z dodatkowymi regulacjami. Więcej na ten temat piszemy w artykule poświęconym obowiązkowi opon zimowych w Europie.

Wybierając się w zagraniczną podróż sprawdź obowiązujące w danym kraju regulacje dotyczące opon.

Dlaczego minimalna wysokość bieżnika ma znaczenie?

Opony stanowią jedyny element samochodu, mający bezpośredni kontakt z podłożem. Nie jest więc zaskoczeniem, że w głównej mierze to one odpowiadają za przyczepność, drogę hamowania pojazdu czy precyzję wykonywania manewrów.

Aby móc zapewniać jak najwyższy poziom tych osiągów, producenci ogumienia nieustannie opracowują nowe technologie oraz optymalizują proces tworzenia swoich opon. Chociażby z tego powodu na współczesnych modelach znaleźć możemy lamele śnieżne 2D i 3D, kanały obwodowe czy klocki o różnej sztywności i kształcie. Aby te elementy mogły spełniać swoją funkcję, musi być zachowana minimalna głębokość bieżnika. Znacząco wpływa to na bezpieczeństwo nasze, podróżujących z nami pasażerów, a także innych uczestników ruchu.

Aspekt ten jest również powiązany z ubezpieczeniem samochodu. Choć większość firm oferujących polisy nie wymaga podawania głębokości bieżnika przy podpisywaniu umowy, to w przypadku analizowania roszczenia stan ogumienia może być sprawdzany.