Od 1 listopada 2012 r. ogumienie sprzedawane na terenie krajów należących do Unii Europejskiej musi być opatrzone specjalnymi naklejkami. Znajdują się na nich informacje dotyczące m.in. wydajności paliwowej, hamowania na mokrej nawierzchni oraz poziomu generowanego hałasu. Temat ten budzi wiele kontrowersji, dlatego postanowiliśmy przygotować obszerny materiał, w którym wyjaśnimy, jak odczytywać etykiety opon oraz co poszczególne parametry oznaczają dla kierowców.
Zebraliśmy również najczęściej zadawane pytania, a o odpowiedzi na nie poprosiliśmy specjalistów z branży oponiarskiej. Swoją wiedzą podzielili się:
- Tomasz Młodawski, ekspert ds. produktu Michelin Polska,
- Justyna Banaszek, menedżer ds. marki Grupy Goodyear Polska,
- Przemysław Trzaskowski z biura prasowego Continental Opony Polska Sp. z o.o.
Etykiety opon – jakie dane przedstawiają?
Idea wprowadzenia etykiet zakładała zwiększenie świadomości użytkowników co do parametrów opon, a także zwiększyła możliwość ich porównywania. Dzięki temu kierowcy mogą wybierać modele, które są bezpieczniejsze, trwalsze, a przy tym zapewniają komfort jazdy oraz oszczędności podczas eksploatacji samochodu. To z kolei ma popychać producentów, którzy chcą odpowiadać na kolejne wymagania swoich klientów, w kierunku optymalizowania osiągów oraz zrównoważonego rozwoju.
Poszczególne parametry na etykietach podawane są więc również po to, aby producenci dbali o wszystkie właściwości opon w równym stopniu. Dlaczego? Każdy model stanowi pewien kompromis osiągów. Przykładowo mniejszy opór toczenia może pogorszyć przyczepność na mokrej nawierzchni, a wzrost bezpieczeństwa podczas opadów deszczu spowoduje większy generowany hałas.
Jednocześnie etykietowanie opon ma przełożyć się na zmniejszenie hałasu ruchu drogowego oraz wpływu transportu na środowisko naturalne.
Na etykietach opon przedstawione są informacje na temat następujących parametrów:
- efektywność energetyczna i opór toczenia opony;
- przyczepność na mokrej nawierzchni;
- generowany hałas;
- przyczepność na śniegu i lodzie.
Oznaczenia opon A, B, C aż do E wskazują na opór toczenia i przyczepności na mokrej nawierzchni. Zasada odczytywania skali jest taka sama, jak w przypadku naklejek efektywności energetycznej na sprzętach AGD, gdzie A to najlepszy wynik. W przypadku generowanego hałasu, modele mogą przynależeć do klasy opon A, B, C.
Efektywność energetyczna i opór toczenia opony
Ogumienie cechujące się niskim oporem toczenia zużywa mniej energii, a co za tym idzie samochód spala mniej paliwa oraz emituje ograniczoną ilość spalin do atmosfery. Im lepszy jest parametr oporu toczenia, tym lepiej wypada efektywność paliwowa opon. Jednocześnie jednak pogorsza się przyczepność samochodu na mokrej lub oblodzonej nawierzchni. Producenci jednak dążą do zrównoważenia osiągów. Obniżenie oporu toczenia następuje poprzez zminimalizowanie sił działających na koło.
Poznaj nasze nowe narzędzie – kalkulator spalania paliwa
Dowiesz się z niego jakie są aktualne ceny paliw w Polsce, jaki koszt poniesiesz pokonując trasę z punktu A do punktu B oraz jakie są realne składowe cen paliw.
Przyczepność na mokrej nawierzchni
Parametr ściśle związany z bezpieczeństwem podróżowania. Bada się go podczas hamowania na mokrej, utwardzonej nawierzchni, spełniającej określone kryteria. Samochód testowy porusza się po prostym odcinku drogi, rozpędzając się do prędkości 85 km/h, następnie w wyznaczonym punkcie uruchamiane są hamulce.
Generowany hałas
Co oznacza C na oponie? Zewnętrzny hałas toczenia ogumienia podawany jest w decybelach. Głośne modele to te, które w skali od A do C klasyfikowane są jako C. Trzeba jednak wiedzieć, że nawet najgłośniejszy egzemplarz, według tego pomiaru, nie przekracza obowiązującej normy. Najcichsze opony są najbardziej przyjazne dla otoczenia.
Przyczepność na śniegu i lodzie
Na etykiecie przewidziano miejsce na informację o przyczepności w warunkach zimowych. Opony spełniające wymagania dotyczące jazdy po śniegu oznaczone będą symbolem alpejskim (śnieżynka na tle gór). Natomiast piktogram górskiego szczytu wyróżnia tzw. modele nordyckie, sprawdzające się w jeździe po lodzie.
Obowiązek etykietowania nie dotyczy wszystkich rodzajów ogumienia – na jakich oponach nie ma etykiet?
Wszystkie opony wyprodukowane po 30 czerwca 2012 roku, aby trafić do sprzedaży, muszą posiadać etykiety. Jest jednak kilka wyjątków od tej zasady.
Rodzaje opon, które zostały wyłączone z obowiązku etykietowania:
- motocyklowe,
- rajdowe,
- bieżnikowane,
- kolcowane,
- zapasowe,
- do jazdy w trudnym terenie (off-road),
- posiadających indeks prędkości niższy niż 80 km/h,
- do samochodów z datą pierwszej rejestracji przed rokiem 1990,
- o średnicy osadzenia mniejszej niż 10 cali lub większej niż 25 cali.
Opony wyprodukowane przed lipcem 2012 roku można sprzedawać bez etykiet. Niestety, wiele opon ściąganych z Chin nawet po wskazanej dacie produkcji nie ma etykiet, ale sprawdzenie i wyegzekwowanie tego jest trudne. Przestrzegamy przed kupowaniem takich opon.
Produkty z Chin są różnej jakości – gorszej i lepszej. Trafiając na oponę chińską z etykietą możesz być pewny, że spełnia ona europejskie wymogi dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Produkt bez wymaganych oznaczeń, pochodzący z nieznanego źródła może być niebezpieczny (ze względu na wadliwą konstrukcję, toksyczną mieszankę gumową itd.) W związku z tym radzimy kupować opony tylko u sprawdzonych sprzedawców, którzy nie omijają przepisów.
Nowa etykieta od 1 maja 2021 roku – oznaczenia opon A, B, C, D, E
1 maja 2021 roku w życie wszedł nowy system etykietowania opon. Zmiany miały spowodować, że etykiety będą bardziej przejrzyste, co w znacznym stopniu ułatwi kierowcom podejmowanie świadomych decyzji zakupowych.
Podstawową różnicą między starymi a nowymi etykietami opon jest dodanie kolejnych parametrów (przeznaczenie do jazdy po śniegu/ lodzie) oraz odświeżenie szaty graficznej. Jednocześnie skrócono liczbę klas odnoszących się do efektywności paliwowej oraz przyczepności na mokrej nawierzchni. Wcześniej skala obejmowała litery od A do F, z wyłączeniem D, a od maja 2021 roku parametry te kryją się pod oznaczeniami opon A, B, C, D, E.
Oprócz tego zmieniono przedstawienie parametru głośności. Nowością jest także kod QR, którego zeskanowanie dostarcza dokładniejszych informacji o produkcie.
Najczęściej zadawane pytania – nasi eksperci odpowiadają
Dlaczego na etykietach znalazły się takie, a nie inne parametry?
Tomasz Młodawski, Michelin Polska: Głównym celem wprowadzenia regulacji był aspekt środowiskowy, czyli zmniejszenie emisji CO2 i hałasu drogowego poprzez świadomy wybór osiągów opony przez kupujących. Przyczepność do mokrej nawierzchni została dołożona do etykiety, ponieważ jest wyraźnie skorelowana z oporem toczenia. Drugim głównym celem był aspekt ekonomiczny. Chodzi o powstrzymanie importu niskiej jakości produktów spoza Europy, co ma wymierny wpływ na produkcję opon w Europie i związane z tym faktem zatrudnienie.
Justyna Banaszek, Goodyear Polska: Wytyczne, które przyświecały ustawodawcom to przede wszystkim bezpieczeństwo użytkownika, ale też ochrona środowiska naturalnego. Parametry zawarte na etykiecie są uśrednioną i częściową informacją, która pozwala dokonać bardzo wstępnej oceny opony, a producentów motywuje do intensywnych wysiłków na rzecz dalszego doskonalenia swoich produktów. Goodyear testuje każdą oponę pod kątem minimum 50 parametrów zanim trafi ona do kierowców, tak więc oferowane przez nas ogumienie charakteryzuje się wysokimi osiągami w tych wszystkich obszarach, które są najważniejsze z punktu widzenia bezpieczeństwa.
Przemysław Trzaskowski, Continental Opony Polska: Etykieta sprowadza właściwości opon jedynie do wybranych kryteriów, dlatego informacje na niej zawarte mogą nam pomóc tylko przy wstępnej ocenie danego produktu.
Czy oceny z etykiet są takie same we wszystkich rozmiarach danego modelu opony?
Etykiety zawierają różne wyniki dla tych samych modeli opon. Jest to uzależnione od: rozmiaru, indeksu prędkości, indeksu nośności, przeznaczenia (pierwsze wyposażenie aut a rynek wymiany). Nie da się wyprodukować modelu uniwersalnego, dobrego w każdym rozmiarze i dla każdego pojazdu. Niektóre opony swoje najlepsze właściwości pokazują w rozmiarach 13-, 14- czy 15-calowych, inne w rozmiarach 17-, 18- albo 19-calowych. Bardzo trudno wyprodukować ogumienie o takich samych osiągach w każdym rozmiarze. Przynajmniej na razie.
Zobacz oznaczenia opony Michelin Energy Saver dla rozmiaru 195/65 R15:
Rozmiar opony, indeksy i homologacja | Opory toczenia opony - oznaczenia | Przyczepność na mokrej nawierzchni - oznaczenia | Hałas zewnętrzny - decybele |
---|---|---|---|
195/65 R15 91 T, S1 | C | B | 70 dB |
195/65 R15 91 T, MO | B | A | 70 dB |
195/65 R15 91 T, G1 | E | A | 70 dB |
195/65 R15 91 H, S1 | C | A | 70 dB |
195/65 R15 91 H, MO | B | A | 70dB |
195/65 R15 91 H, AO | C | B | 70 dB |
195/65 R15 91 V, MO | C | A | 70 dB |
Oznaczenia S1, MO, G1, AO itd. to homologacje danych producentów aut. Oczywiście są przykłady opon, gdzie wszystkie produkty w gamie mają takie same oznaczenia (np. Michelin Primacy 3) – jest to gama tworzona od podstaw pod kątem etykiet.
Oceny na etykietach są dopasowane do konkretnego rozmiaru, indeksu i homologacji. Jest to logiczne rozwiązanie, ponieważ uwzględnia różnice między oponami wynikające z ich konstrukcji. Dzięki temu możesz lepiej dopasować oponę do swojego auta i dokonać bardziej świadomego wyboru.
Jak porównać różne opony z tymi samymi klasami na etykietach?
Tomasz Młodawski, Michelin Polska: Sytuacja może być trudna w przypadku opon zimowych. Budżetowe na etykiecie mogą wyglądać nawet lepiej od opon marek premium! W przypadku opon letnich, posiadających identyczne parametry na etykiecie, różnica może polegać na:
- osiąganych przebiegach (może być nawet dwukrotna),
- przyczepności na suchej nawierzchni,
- przyczepności w zakręcie na suchej i mokrej drodze (według regulacji europejskiej test hamowania odbywa się na prostej drodze),
- zużyciu bieżnika (nieregularne formy przyspieszają zużycie i powodują wzrost hałasu),
- szybkości starzenia się mieszanek gumowych.
W celu pełnej oceny i porównania opon niezbędne będą testy pozostałych osiągów przez profesjonalne organizacje testujące motoryzację: ADAC, TÜV SÜD Automotive, DEKRA, IDIADA.
Justyna Banaszek, Goodyear Polska: Na etykietach prezentowanych jest jedynie kilka parametrów, a warto pamiętać, że zwykle badanych jest ich ok. 15 – w ramach testów w mediach czy prowadzonych przez organizacje konsumenckie i instytuty badawcze (np. TÜV SÜD). Firma Goodyear bada każdą oponę pod kątem minimum 50 parametrów zanim trafi ona na rynek.
Produkty na pierwszy rzut oka bardzo podobne, mogą się znacznie różnić. Przy doborze opony do pojazdu trzeba pamiętać, że każdy kierowca ma odmienny styl jazdy, inne auto, różne potrzeby, przejeżdża inną ilość kilometrów w ciągu roku na zróżnicowanych rodzajach dróg. Jeśli kierowca ma być zadowolony z ogumienia, to powinien wziąć pod uwagę więcej niż trzy parametry, warto też zasięgnąć porady w autoryzowanym serwisie.
Czy miejsce produkcji opon wpływa na wyniki w etykietach?
Dwie opony tego samego rozmiaru i o tych samych indeksach, przeznaczone na ten sam rynek, ale produkowane w różnych lokalizacjach powinny mieć taki sam poziom osiągów. Czołowi producenci, mający fabryki na całym świecie, dbają o to, aby za identyczność wytwarzanego przez nich ogumienia była zachowana bez względu na miejsce produkcji.
Obecnie stosowane metody produkcji sprawiają, że opony tego samego modelu, w tym samym rozmiarze i o tych samych indeksach nie różnią się między sobą parametrami. Jeśli kupisz 4 opony, np. Michelin i jedna para będzie wyprodukowana we Francji, a druga w Polsce, to nie musisz obawiać się różnic – są to identyczne opony.
Jakie znaczenie dla kierowcy mają osiągi wyróżnione na etykietach?
OPORY TOCZENIA
Faktycznie mają one wpływ na spalanie paliwa przez samochód, ale im mniejsze opory toczenia, tym gorsza przyczepność na mokrej nawierzchni. Każdy kierowca ma prawo sam podjąć decyzję i wybrać osiągi dla niego ważniejsze.
Należy mieć świadomość, że opory toczenia są tylko jednym z kilku czynników decydujących o zużyciu paliwa przez auto. Wpływa na to również styl jazdy, ciśnienie opon czy dopasowanie ogumienia do panujących warunków atmosferycznych.
HAMOWANIE NA MOKREJ NAWIERZCHNI
To parametr kluczowy dla bezpieczeństwa na drodze, który daje pogląd na przyczepność danego ogumienia. Z badań przeprowadzonych przez naukowców Uniwersytetu Technicznego w Dreźnie wynika, że 70% wypadków zdarza się na mokrej nawierzchni. Dlatego dobra opona musi sprawdzać się także w tych warunkach, a etykiety mają zmotywować producentów do ciągłego ulepszania swoich produktów.
W domyśle klasy opon A, B, C (klasy promowane) oznaczają lepsze modele niż opony mające literkę D i E, czyli obecnie najniższe w skali. Do 2021 roku na opony do samochodów osobowych nie były klasyfikowane jako D, ponieważ w tabeli przyczepności nie określono dla niej przedziałów liczbowych.
W praktyce mogło być więc tak, że opona o klasie C miała osiągi bliskie klasie E. Brak klasy D w przypadku osiągów opon osobowych miał rozgraniczać opony o wyższym poziomie osiągów od tych o najniższym poziomie. Różnica w hamowaniu między najlepszą a najgorszą klasą przyczepności wynosiła nawet 18 metrów, a już 4-5 metrów różnicy może sprawić, że nie zatrzymasz się awaryjnie przed przejściem dla pieszych. Warto mieć to na uwadze podczas kupowania opon.
HAŁAS ZEWNĘTRZNY
W kategorii hałasu zewnętrznego podawana jest nie tylko klasyfikacja A-B-C, ale także liczba decybeli, wyrażających hałas generowany przez oponę podczas jazdy. Dla przykładu różnica pomiędzy 75 dB, a 72 dB może wydawać się mało istotna. W rzeczywistości 3 dB różnicy to zmniejszenie o połowę natężenia hałasu.
Problem w tym, że dla kierowcy ważniejszy jest hałas wewnętrzny, odczuwany w kabinie. Przy dłuższych trasach może mieć on wpływ na zmęczenie, a co za tym idzie również na komfort i bezpieczeństwo. Informacja z etykiet o hałasie zewnętrznym to bardziej realizacja polityki UE dotyczącej ochrony środowiska.
PRZYCZEPNOŚĆ NA ŚNIEGU I LODZIE
Jeżeli na boku opony oraz jej etykiecie umieszczony jest symbol alpejski 3PMSF, czyli śnieżynka na tle gór, oznacza to, że przeszła ona niezbędne testy potwierdzające jej właściwości w warunkach zimowych. Można je znaleźć zarówno na modelach typowo zimowych, a coraz częściej także na całorocznych.
Piktogram górskiego szczytu pozwala natomiast na odróżnienie ogumienia przeznaczonego do użytkowania w krajach, gdzie zimą kluczowa jest dobra trakcja na ośnieżonych i mokrych drogach, od tego, które ma gwarantować bezpieczną jazdę w najbardziej wymagających warunkach.
Uwaga!
Etykiety zawierają cenne informacje, ale są tylko jednym z wielu źródeł wiedzy, które trzeba uwzględnić przed zakupem ogumienia. Warto też przejrzeć artykuły poradnikowe, sprawdzić wyniki testów opon i przeczytać opinie innych użytkowników. Wówczas uzyskasz pełny obraz danego modelu i dokonasz najlepszego wyboru.
Co z osiągami pominiętymi na etykietach? Czy one też wpływają na bezpieczeństwo?
Osiągi prezentowane na etykietach są bardzo istotne, ale nie są to wszystkie parametry, na które trzeba zwracać uwagę przy wyborze opon. Na etykietach nie znajdują się informacje o właściwościach takich, jak:
- hamowanie na suchej nawierzchni,
- odporność na zużycie,
- prowadzenie na mokrej nawierzchni,
- komfort podróżowania (hałas wewnątrz pojazdu),
- odporność na aquaplaning,
- skład mieszanki gumowej (obecność/ nieobecność szkodliwych olejów aromatycznych).
Na bezpieczeństwo opon wpływa kilkanaście różnych parametrów, które są uwzględniane przy projektowaniu opon. Niemiecki Związek Serwisów i Producentów Ogumienia (BRV) wyróżnił ich w sumie 11. Organizacje motoryzacyjne (np. ADAC) czy czasopisma w swoich testach badają po kilka osiągów. Kierowanie się przy zakupie jednym parametrem decydującym o bezpieczeństwie (w przypadku etykiet to hamowanie na mokrej nawierzchni) to zdecydowanie za mało.
Pamiętaj, że wszystkie parametry opony mają znaczenie i wpływają na bezpieczeństwo, komfort lub koszty użytkowania.
Czym różnią się etykiety opon zimowych i letnich?
Tomasz Młodawski, Michelin Polska: Zdanie przemysłu oponiarskiego jest jednogłośne, dużym błędem było przyjęcie przez Parlament Europejski tych samych kryteriów oceny na etykiecie dla opon zimowych. Podkreślić należy, że osiągi przedstawione na etykiecie opony zimowej zupełnie nie odzwierciedlają jej osiągów w warunkach zimowych, ani też stawianych przed nią wymagań.
Osiągi zawarte na etykiecie opony zimowej, takie jak opór toczenia, przyczepność do mokrego asfaltu w temperaturach dodatnich i skala hałasu na zewnątrz auta nie są głównymi kryteriami wyboru opon zimowych. Wobec nich stawiane są inne wymagania, w tym: przyczepność do zimnego mokrego czy suchego asfaltu, przyczepność na śniegu i lodzie, trakcji oraz stabilnego prowadzenia.
Etykieta na oponie zimowej mówi o jej osiągach w warunkach letnich. Można wyciągnąć następujące wnioski: nie warto używać w miarę nowych opon zimowych w lecie z powodu wzrostu zużycia paliwa, hałasu i mniejszej przyczepności do mokrych nawierzchni. Grupa Michelin rozpoczęła już prace nad zmianą warunków testowania opon zimowych i wprowadzenia nowej klasyfikacji osiągów dla warunków zimowych: śnieg/lód.
OPORY TOCZENIA: ocena wynika z pomiarów wykonanych w temperaturze dodatniej 25°C zarówno dla opon letnich, jak i zimowych; klasa nie odzwierciedla zatem oporów toczenia w chłodnych miesiącach. Opona zimowa im jest bardziej miękka, gęsto i głęboko ponacinana, a rzeźba jej bieżnika agresywna, tym stawia większy opór toczenia.
HAMOWANIE NA MOKREJ POWIERZCHNI: ocena również wynika z pomiarów wykonanych w temperaturze dodatniej. Bardzo miękkie zimowe mieszanki bieżnika z gęsto ponacinaną rzeźbą nie będą osiągały wysokich rezultatów w temperaturach dodatnich.
GŁOŚNOŚĆ OPON: ocena opon letnich i zimowych jest dokonana według identycznych kryteriów w temperaturze bliskiej 20°C, co również nie jest reprezentatywne dla nawierzchni zimą, która różni się znacząco od tej latem. Osiągnięte wyniki dla opon zimowych nie są reprezentatywne dla hałasu w zimie, ponieważ mieszanka gumowa bieżnika zmienia swoją charakterystykę zależnie od temperatury.
Justyna Banaszek, Goodyear Polska: Etykiety zostały stworzone, by ułatwić konsumentowi/klientowi wstępną ocenę opon, mimo to przy zakupie ogumienia, w tym także modeli zimowych, warto brać pod uwagę szersze spektrum parametrów niż tylko te wskazane przez UE.
Czy kosztem osiągów na etykietach pogorszą się inne parametry opon?
Tomasz Młodawski, Michelin Polska: Dewizą Grupy Michelin jest równowaga osiągów. W praktyce oznacza to, że w nowych gamach produktowych poprawiamy wybrane osiągi jednocześnie utrzymując pozostałe na tym samym poziomie. W kontekście etykiet nasze nowe gamy produktowe zostały ulepszone pod względem oporów toczenia, a przyczepność na mokrej i suchej nawierzchni oraz przebieg zostały utrzymane na dotychczasowym imponującym poziomie.
Justyna Banaszek, Goodyear Polska: Goodyear projektując każdą oponę ponad wszystko dba o bezpieczeństwo kierowców, użytkowników pojazdów. Nie jest łatwe doskonalenie osiągów bez wpływania na poszczególne parametry, jest to żmudny i czasochłonny proces, jednak nasi inżynierowie w centrach innowacji w Europie i USA intensywnie pracują nad najlepszymi z punktu widzenia bezpieczeństwa rozwiązaniami.
Przemysław Trzaskowski, Continental Opony Polska: Opona jest jedną z najważniejszych części samochodu, która decyduje o bezpieczeństwie kierowcy i pasażerów. Dlatego naszym zadaniem jest produkowanie przede wszystkim najbezpieczniejszych i najlepiej zbalansowanych pod wieloma różnymi względami opon, a wyniki na etykietach są jedynie ułamkiem efektów naszych działań.
Jak producenci testują opony, aby uzyskać parametry do etykiet?
Opony są testowane według ściśle określonych metod badawczych, zawartych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/740 w sprawie etykietowania opon pod kątem efektywności paliwowej i innych parametrów, a także w regulaminie nr 117 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych: „Jednolite przepisy dotyczące homologacji opon w odniesieniu do emisji hałasu toczenia i przyczepności na mokrej nawierzchni lub oporu toczenia”.
Czy wyniki na etykiecie dla danego modelu opon będą się zmieniać co rok?
Jeśli konkretny model opony nie jest poddawany w trakcie produkcji zmianom (mogącym wpłynąć na poziom osiągów w takim stopniu, że zmieniłoby to przyznaną klasę w jednym z kryteriów etykiet), nie ma konieczności powtarzania testów i nadawania nowych klas.
Na producentach ciąży jednak obowiązek okresowego potwierdzania przyznanych pierwotnie klas. Muszą oni dbać o to, aby w razie kontroli zgodności (COP), jaka może być dokonana przez władze któregokolwiek z państw członkowskich, opona nie uzyskała gorszych klas niż w czasie certyfikacji.
Dlaczego na etykietach opon osobowych nie było klasy D?
Tomasz Młodawski, Michelin Polska: Ilość klas i użycie pustej klasy D zostało narzucone przez Parlament Europejski. Fakt ten wynikał ze sprawdzonych już w UE podobnych projektów np. w sprzęcie AGD. Pusta klasa D miała zwiększyć różnicę w ilości klas od tych najlepszych do najgorszych. Ten zabieg miał na celu zwiększenie świadomości kupującego i ukierunkowanie go na wybór lepszych osiągów.
Justyna Banaszek, Goodyear Polska: W przypadku opon do samochodów osobowych zarówno, jeśli chodzi o opory toczenia, jak i przyczepność na mokrej nawierzchni, kategoria D była „pusta”. Zgodnie z unijnym rozporządzeniem nr 1222/2009 nie były do niej przypisane żadne wartości.
Przemysław Trzaskowski, Continental Opony Polska: W poprzednim rozporządzeniu UE dla litery D nie przyporządkowywano wartości w tabeli klas efektywności paliwowej i przyczepności na mokrej nawierzchni. W ten sposób nastąpiło rozgraniczenie pomiędzy oponami uzyskującymi wyższe osiągi w danej kategorii, a oponami o słabszych parametrach.
Jak mają się wyniki testów opon do etykiet?
Pojawienie się etykiet nie osłabiło pozycji niezależnych testów opon ADAC czy prasowych. Ich znaczenie wręcz wzrosło, ponieważ nie dość, że dostarczają one brakujących informacji o pozostałych osiągach, to są też narzędziem pozwalającym na dodatkową weryfikację informacji zawartych na etykietach.
Czy etykiety spowodowały podwyżkę cen opon?
Tomasz Młodawski, Michelin Polska: Wśród liczących się producentów opon prezentacja osiągów na etykiecie nie spowoduje zwiększenia kosztów, ponieważ dotychczas i tak były mierzone – nie były tylko prezentowane. Jednak w markach mniej znanych i budżetowych badanie osiągów może mieć wpływ na wzrost ceny. Wprowadzenie etykiet na pewno powoduje konkurowanie między producentami w tym obszarze, co w konsekwencji może spowodować zwiększenie nakładów na centra badawczo-rozwojowe.
Justyna Banaszek, Goodyear Polska: Na cenę opony ma wpływ bardzo wiele czynników, m.in. koszty surowców na rynkach światowych, dostępność i poziom cen składników ropopochodnych, wahania kursów walut itp. Nakłady związane z obowiązkiem etykietowania opon w Unii Europejskiej są składową ceny opony podobnie jak np. inwestycje w nowe technologie, czy innowacyjne rozwiązania.
Przemysław Trzaskowski, Continental Opony Polska: Nasza firma wciąż inwestuje w badania i rozwój nowych technologii. Dysponujemy jednym z najnowocześniejszych w Europie centrum R&D. W czerwcu 2012 r. za kwotę 1,4 mln euro uruchomiliśmy nowoczesny tomograf komputerowy, dzięki któremu jesteśmy wstanie jeszcze precyzyjniej skanować nasze opony. Zanim nowy produkt trafi na rynek jest zawsze wszechstronnie sprawdzany i testowany w zakresie oporów toczenia, emisji hałasu, hamowania na różnych typach nawierzchni i wielu innych parametrów. Wprowadzenie etykiet nie wpłynęło więc na ceny naszych produktów.
Obowiązek etykietowania jest dodatkowym obciążeniem dla producentów i dystrybutorów, ale nie ma on znacznego wpływu na wzrost poziomu cen. Cena pozostaje cały czas istotnym środkiem pomagającym w zdobyciu klientów, zwłaszcza w segmencie opon klasy ekonomicznej. Etykiety wiążą się z kosztami, ale nie są one tak duże, aby wpłynąć na wzrost cen opon.
Etykiety na oponach ciężarowych
Opony ciężarowe dzieli się na kilka typów, ze względu na różne przeznaczenie:
Przewozy długodystansowe – transport towarów zespołem ciągnika i naczepy na dużych odległościach, przeważnie autostradami, ze stałą prędkością oraz przy niewielkiej liczbie zakrętów. Kierowcy działający w tego typu przewozach najbardziej cenią sobie niski opór toczenia i drogę hamowania na mokrej nawierzchni. Osiągi obecne na unijnych etykietach są bardzo przydatne w wyborze opon do wykonywania przewozów długodystansowych.
Przewozy regionalne i dystrybucja – to transport na średnich i długich dystansach z częstymi zatrzymaniami. Poruszanie się po drogach miejskich oznacza stałe narażenie na działanie sił bocznych na oponę oraz często jazdę po uszkodzonych nawierzchniach. Do przewozów regionalnych i dystrybucji używa się pojazdów w różnych konfiguracjach. Opony tego typu muszą charakteryzować się wysokimi przebiegami, wielosezonowością, wysoką odpornością na uszkodzenia, a dopiero potem dobrą przyczepnością na mokrej nawierzchni i efektywnością opony. Bardzo ważny jest aspekt żywotności opony i możliwość jej bieżnikowania. Z tego wynika, że etykiety na tego typu oponach dostarczają niewiele przydatnych informacji.
Transport mieszany i budownictwo – różnią się konfiguracjami oraz przeważnie poruszają się na średnich i długich dystansach, przy czym około 10% przejazdów odbywa się tam, gdzie nawierzchnia nie jest utwardzona, w tym w bardzo trudnych warunkach. Kluczowymi osiągami opon stosowanych w tym typie transportu są: przygotowanie do jazdy po miękkim gruncie, długa żywotność (opony do wywrotek, betoniarek). Bardzo ważna jest trakcja na nawierzchniach nieutwardzonych, możliwość bieżnikowania i przebiegi. Informacja o umieszczonej na etykiecie drodze hamowania na mokrej nawierzchni przydaje się, ale kolejne parametry, czyli efektywność paliwowa czy poziom hałasu mają już dużo mniejsze znaczenie.
Transport miejski i gminny – oznacza ciągłe zatrzymania oraz jazdę z małą i średnią prędkością. Występują częste otarcia ścian i działanie sił bocznych. Często pojawia się wysoki moment obrotowy, szczególnie w pojazdach hybrydowych, a opony pojazdów miejskich użytkowane są z bardzo zmiennym obciążeniem. Najważniejszymi parametrami, które powinny cechować opony wykorzystywane w tym rodzaju transportu to: wysokie przebiegi, odporność na uszkodzenia, mniej ważna jest w tym przypadku przyczepność opony na mokrej nawierzchni czy możliwość bieżnikowania. Przy wyborze opon tego rodzaju z etykiet ważne są jedynie dwa parametry, czyli przyczepność i hałas zewnętrzny (ponieważ użytkowane są w mieście).
Transport zimowy – może wiązać się z bardzo niską przyczepnością. Drogi bywają na przemian mokre, suche, zaśnieżone i oblodzone, a do transportu wykorzystuje się wszystkie typy pojazdów użytkowych. Opony wykorzystywane w tym typie transportu muszą wyróżniać się dobrą trakcją, przyczepnością na śniegu i lodzie. W tym przypadku bardzo ważna jest też możliwość bieżnikowania, przyczepność na mokrej nawierzchni, przebiegi i zużycie paliwa. Jednak parametrami, na które szczególną uwagę zwracają producenci, są te związane z trakcją. Dlatego zmiany w etykietowaniu opon na pewno ułatwiają wybór w tym przypadku.
Opisane powyżej sytuacje po raz kolejny pokazują, że etykiety na oponach powinny być tylko jednym ze źródeł informacji, a nie jedynym. Nieświadomy klient może wybrać produkt, który, patrząc na jego etykietę, wydaje się dobry, a potem w praktyce okazuje się, że ogumienie nie sprawdza się w kluczowych dla kierowcy (podyktowanych rodzajem transportu) okolicznościach.
Podsumowanie
Kupując przykładowo lodówkę nie powinno się zwracać uwagi wyłącznie na jej etykietę. Żeby być w pełni zadowolonym z zakupionego sprzętu należy poznać także jego inne parametry. Podobnie jest z oponami.
Etykiety mają motywować producentów do wytwarzania ogumienia o zrównoważonych, dobrych osiągach. Mimo faktu, że nowe modele z roku na rok są coraz lepsze, do ideału jeszcze daleka droga. Do etykiet opon trzeba podchodzić z lekką dozą ostrożności.
Jak mówi prof. Egon-Christian von Glasner, prezes Europejskiego Stowarzyszenia Badań i Analiz Wypadków:
W pierwszej kolejności użytkownik opon widzi zieloną literkę "A", którą zna z lodówek i uważa, że kupił dobrą oponę. Jednak liczba tanich opon, które są ekologiczne jest bardzo ograniczona, ale tego użytkownik nie wie. W najgorszym razie kupił oponę, która nie pozwoli zatrzymać się jego samochodowi na mokrej nawierzchni przy najkrótszej drodze hamowania. Dla jasności: opona przyczynia się do mniejszego spalania paliwa, gdy opory toczenia pojazdu, a szczegółowiej – opony, są niskie, ale wtedy opona gorzej hamuje na mokrej nawierzchni.
Etykiety na oponach mają wymiar wyłącznie poglądowy. Najlepszego wyboru podczas zakupu opon dokonasz, posiłkując się informacjami z kilku źródeł: etykiet, testów opon, czytając opinie innych użytkowników czy konsultując się ze sprzedawcą.