Rodzaje opon motocyklowych

Zanim wsiądziemy na motocykl po zimowej przerwie, warto upewnić się, że jest on gotowy do nowego sezonu. Szczególnie należy przyjrzeć się ogumieniu i przy okazji zastanowić się, czy to, którego używamy, zostało dobrze dobrane. Aby nieco to zadanie ułatwić, przedstawiamy rodzaje opon motocyklowych – z podziałem na ich przeznaczenie – i krótko je opisujemy.

Poszczególne rodzaje opon motocyklowych dostosowane są do specyfiki pojazdu oraz potrzeb kierowców.

Typy opon motocyklowych – wprowadzenie

Obecnie rynek opon do motocykli jest na tyle bogaty, że naprawdę mamy w czym wybierać. Poszczególne modele różnią się od siebie budową, zastosowaną mieszanką gumową, profilem lub rzeźbą bieżnika. Niektóre odznaczają się także wyglądem – przykładowo biały rant potrafi podkreślić urok poczciwego oldtimera. Wszystkie te elementy składają się na przeznaczenie ogumienia, odpowiadające konkretnym potrzebom, zarówno maszyn, jak i ich użytkowników. Stąd właśnie biorą się różne rodzaje opon motocyklowych.

Nieprawdopodobnie szybkie ścigacze, ogromne choppery, dynamiczne crossy czy wspomniane już klasyki dostarczają swym właścicielom niesamowitą radość z jazdy. Każdy z tych pojazdów ma jednak nieco inną charakterystykę, która poniekąd wpływać będzie na nasz styl jazdy. Bez względu na to trzeba pamiętać, że bezpieczeństwo zawsze powinno odgrywać pierwszoplanową rolę – a w tej kwestii ogromne znaczenie ma właśnie ogumienie. Z tego powodu warto poświęcić chwilę na dobór nowego kompletu, a w okresie eksploatacji regularnie kontrolować jego stan oraz dbać o prawidłowe ciśnienie.

Opony do motocykla turystycznego

Można zaryzykować stwierdzenie, że opony do motocykli turystycznych to najszersza kategoria z wymienianych tutaj. Dobra kierowalność – na suchej i mokrej nawierzchni, przystosowanie do długiej jazdy oraz wysoki oferowany komfort – to cechy, które musi mieć tego typu ogumienie. Jego uniwersalność odbywa się jednak często kosztem wysokich prędkości.

Niedopowiedzeniem byłoby pominięcie faktu, że producenci mimo wszystko dostosowują poszczególne modele do określonych warunków pracy, a co za tym idzie, posiadacze turystycznych maszyn mogą bez większego kłopotu dopasować nowy komplet do indywidualnych oczekiwań. Stąd też wziął się m.in. segment sportowo-turystyczny. Jedne typy opon motocyklowych będą doskonale sprawdzały się podczas wielogodzinnego przemierzania pokrytych równym asfaltem szos, drugie pozwolą na chwilowy zjazd z utwardzonej drogi, a jeszcze inne umożliwią eksplorację terenu. Im częściej chcemy opuszczać główne trakty, tym bardziej wskazany będzie głębszy bieżnik i agresywniejszy wzór. Różnice zauważymy także w samej mieszance.

Opony do choppera

Stylowe i przyciągające wzrok maszyny, o których tu mowa, wymagają zastosowania specyficznego ogumienia. Głównym powodem jest ich konstrukcja, gdzie tylna oś będzie szersza od przedniej. Ogromne znaczenie ma także ogólna specyfika motoru. Jest on ciężki (i często dodatkowo obciążany), a służyć ma podczas dalekich podróży. Na oponach do choppera chce się polegać, niezależnie od warunków.

W przypadku tego typu opon motocyklowych, podobnie jak przy uniwersalnym ogumieniu turystycznym, to nie możliwość rozwijania wysokich prędkości będzie wiodła prym. Ważniejsze jest natomiast to, aby dedykowane modele były wytrzymałe i odporne na uszkodzenia – bo awaria to ostatnia rzecz, o której marzymy, będąc wiele kilometrów od domu. Liczy się także wysoki komfort jazdy, w tym niski poziom hałasu generowanego podczas toczenia.

Opony do oldtimerów

Opony do klasycznych motocykli udowadniają, że estetyka może być równie ważna, co osiągi. Od nich wręcz wymaga się, aby doskonale współgrały z retro stylistyką maszyn, które nierzadko pozostają w użyciu od kilku dekad. To właśnie na tego typu ogumieniu spotkać możemy tzw. whitewall, czyli charakterystyczny biały pasek.

Modele sprzed wielu lat dzisiaj oczywiście uznać należy za archaiczne, a ich użytkowanie na dłuższą metę nie jest najlepszym pomysłem. Dlatego producenci stają przed niełatwym zadaniem zaprojektowania opon, które z jednej strony będą nowoczesne i przede wszystkim bezpieczne, a z drugiej oddadzą ducha minionej epoki. Nie oznacza to jednak, że na rynku brakuje modeli wykorzystujących mniej popularne dzisiaj technologie, choć faktem jest, że wybór pozostaje ograniczony.

Opony do motocykla szosowo-sportowego

Motocykliści chcący czerpać radość ze sportowego potencjału pojazdu, ale poruszający się po drogach publicznych, często decydują się na ogumienie szosowo-sportowe. Takie modele sprawdzają się w trakcie codziennych podróży, jak i podczas pełnych emocji wypadów na tor wyścigowy.

Istotną właściwością tego typu opon motocyklowych jest stabilność podczas pokonywania zakrętów z wysoką prędkością. Ich konstrukcja musi być w szczególności dostosowana do jazdy w przechyleniu, dlatego profil będzie bardziej zaokrąglony niż w modelach turystycznych. Mieszanka gumowa natomiast zazwyczaj jest dość miękka, dzięki czemu szybko się rozgrzewa i od razu zapewnia znakomitą przyczepność. 

Producenci starają się także projektować ogumienie, które będzie dobrze radziło sobie w zróżnicowanych warunkach pogodowych – w końcu wyjeżdżając w trasę, te mogą nas zaskoczyć. Na uwadze mają też żywotność, pozwalająca przez długi czas użytkować dany komplet opon motocyklowych, nawet jeżeli nie będziemy go oszczędzać.

Opony do sportowych motocykli muszą sprawdzać się podczas jazdy w mocnym przechyleniu.

Opony do motocykla wyścigowego

Modele z grupy opon do motocykla wyścigowego tworzone są z myślą o wysokich osiągach. Muszą wyróżniać się sterownością, stabilnością i najlepszą możliwą przyczepnością, dzięki którym dynamiczne pokonywanie krętych tras czy toru wyścigowego nie będzie stanowiło problemu. Ze względu na swój sportowy charakter w przekroju są one mocno zaokrąglone, natomiast mieszanki miękkie – podobnie jak w wyżej opisywanej kategorii. To taki typ opon motocyklowych, w których guma szybko rozgrzewa się i od razu oferuje wszystkie swoje właściwości.

Skrót, który powinny znać wszystkie osoby zainteresowane tego typu ogumieniem to NHS – Not For Highway Service. Oznacza on, że dany model nie może być użytkowany na drogach publicznych, nadaje się więc tylko na tor. Dotyczy to przede wszystkim tzw. slicków, czyli opon o gładkim bieżniku. Dzięki temu, że pozbawione są one wszelkich rowków i lameli, idealnie kleją się one do nawierzchni, ale w konsekwencji mogą być użytkowane tylko na suchym torze. Kiedy ten jest mokry, stosuje się tzw. opony deszczowe.

Inny rodzaj ogumienia motocyklowego o sportowym zacięciu to tzw. semi-slicki. Cechują się one bieżnikiem o delikatnym wzorze, który lepiej radzi sobie po opadach deszczu niż slicki. W wielu przypadkach są to modele homologowane do jazdy po ulicach.

Opony enduro i cross

Opony enduro radzą sobie na asfalcie i poza utwardzonymi trasami, dlatego są dość uniwersalne, jak na segment terenowy. Jeżeli poruszamy się po drogach i bezdrożach w stosunku mniej więcej 4:1, to najlepszym wyborem będą dla nas modele enduro street. Jeżeli nieco częściej zjeżdżamy z głównych arterii, mogą nas zainteresować opony typu ON/OFF Road. Trzeba jednak pamiętać, że po ulicach możemy jeździć wyłącznie na ogumieniu z odpowiednią homologacją.

Dla fanów off-roadu, niewyjeżdżających na swoich maszynach na drogi publiczne, przeznaczone są opony crossowe. Charakteryzują się wytrzymałą konstrukcją i bieżnikiem o agresywnej rzeźbie (jeszcze bardziej niż w przypadku enduro), dostosowanymi do wymogów jazdy terenowej – po piachu, szutrze czy kamieniach. Aby uzyskać dobrą przyczepność i kontrolę nad pojazdem, wybór tego typu opon motocyklowych powinien być podyktowany właśnie podłożem. Z im trudniejszym terenem mamy się mierzyć, tym klocki powinny być masywniejsze i szerzej rozstawione.

Będąc przy temacie jazdy w terenie, warto też wspomnieć o oponach do quadów, które mają wiele cech wspólnych z off-roadowymi propozycjami do motocykli. W zależności od charakterystyki pojazdu, ich żywiołem również może być wyczynowa jazda po nieutwardzonych nawierzchniach, do których sprawdzą się modele o agresywnej rzeźbie bieżnika.

Opony do jazdy w trudnym terenie mają charakterystyczny bieżnik.

Opony do skutera

Skutery są dość popularne, dlatego nie można ich tutaj pominąć. W ich przypadku ogumienie również ma ogromne znaczenie, ponieważ wpływa na bezpieczeństwo podróżujących. 

Opony do skutera w większości mają uniwersalne zastosowanie. Powinny sprawdzać się w różnych warunkach atmosferycznych, oferując niezawodność tak samo w słoneczne dni, jak i podczas opadów deszczu. W osiągnięciu tego celu pomagają rowki i nacięcia na bieżniku, rozmieszczone w taki sposób, aby z jednej strony gwarantować dobrą trakcję, a z drugiej chronić przed aquaplaningiem.

Opona żużlowa

W czarnym sporcie, popularnie określanym jako żużel kwestia użytych lub bardziej dopuszczonych do użytku opon jest ściśle regulowana. Ogumienie musi więc spełniać określone normy, mieścić się w zakładanych parametrach i być odpowiednio przechowywane, co jest przestrzegane przez mechaników należących do teamu danego żużlowca. Produkują je takie marki jak Mitas czy Dunlop.

Największe wymagania dotyczą tylnej opony żużlowej, na którą działają największe przeciążenia. Z tego względu musi ona mieć ważną homologację FIM (Międzynarodowej Federacji Motocyklowej) na dany rok, a ponadto spełniać pewne warunki, co do wymiarów i wyglądu. Oprócz równomiernej wysokości bieżnika na całej powierzchni, takie wartości jak maksymalna szerokość ogumienia, głębokość profilu i odstępy między klockami również są określone. Mniejsze wymagania dotyczą opon żużlowych zakładanych na przednią obręcz. Ważne, aby nie przekraczały 80 mm i były w rozmiarze 23 cali. Nie potrzebują one homologacji, dlatego więcej modeli może być dopuszczonych do użytku.

Restrykcyjne reguły dotyczące opon żużlowych nie są bezpodstawnym wymysłem. To sport, w którym przyczepność do podłoża jest kluczową sprawą, odpowiadającą w dużej mierze za bezpieczeństwo zawodnika podczas jego zmagań. Osiąganie wysokich prędkości w krótkim czasie i jazda w jednym kierunku po torze pod presją sprawiają, że gumy narażone są na naprawdę ekstremalne warunki. Ścierają się dużo szybciej niż opony klasyczne, a czasem już po jednym biegu są do wyrzucenia. Znana i powszechnie stosowana jest też zasada przekładania ogumienia na drugą stronę. Decyzja o tym, kiedy wymienić opony w motocyklu żużlowym pozostaje w obowiązkach teamu.