Okazuje się, że początkującym kierowcom manualna skrzynia potrafi przysporzyć wiele problemów. Dopiero gdy uczymy się jeździć autem, dowiadujemy się, jak trudno skoordynować obsługę sprzęgła, hamulca i gazu ze zmianą biegów. Przygotowaliśmy więc kilka podstawowych porad, które znacznie ułatwią naukę.
Wiedząc, jak działa skrzynia biegów, lepiej kontrolujemy auto.Jak zmieniać biegi, by jeździć płynnie?
Wielu kierowców zapewne nie raz odczuło charakterystyczne „szarpanie” samochodu w trakcie prowadzenia. Jest ono spowodowane nieumiejętną zmianą biegów. Najczęściej popełniane błędy, to niewciśnięcie do końca sprzęgła oraz niezdejmowanie nogi z gazu, gdy zwiększamy lub zmniejszamy przełożenia. Zapominając o tych czynnościach, tracimy płynność jazdy. Ponadto, skracamy żywotność sprzęgła i elementów układu napędowego. Możemy nawet doprowadzić do awarii tych części, a ich wymiana jest kosztowna.
Pamiętaj: obie ręce na kierownicy!
Kierowcom zdarza się umieszczać rękę na drążku, gdy nie jest to w danym momencie konieczne. Nie należy tego robić! Dłoń powinna znaleźć się na nim dopiero wtedy, gdy będzie używany. Trzymanie kierownicy oburącz to podstawowa zasada bezpiecznej jazdy. Zapewnia pełną kontrolę nad autem w razie niespodziewanej sytuacji na drodze.
Prawidłowa zmiana biegów na wyższe
Aby bezpiecznie i skutecznie zmienić bieg, ręka powinna być lekko ugięta, a nadgarstek luźny, dłoń wpółotwarta, chwyt – delikatny, ale zdecydowany. Nie należy używać do tego dużo siły, ani szarpać całą ręką, bo wówczas skutek będzie odwrotny od zamierzonego. Przy wrzucaniu wyższego przełożenia (np. z 3 na 4) pracuje przede wszystkim nadgarstek.
Kiedy zmieniamy biegi na ukos (np. z 4 na 5), musimy pamiętać, aby ręką nie robić tzw. zygzaka, tylko w rzeczywistości wykonać ruch ukośny. Drążek sam powinien wskoczyć w odpowiednie miejsce.
Wyjątkowym przypadkiem jest zmiana z 2 na 3. Wtedy najlepiej wykonać ruch ręką do przodu. Dźwignia wskoczy na luz, skąd popychamy ją dalej na odpowiednie miejsce.
Zarówno podczas zwiększania, jak i zmniejszania biegu najważniejszy jest prawidłowy chwyt drążka.Redukcja biegów – jak należy to robić?
Podczas redukcji biegów ułożenie ręki i dłoni jest takie samo jak wtedy, gdy zwiększamy przełożenie. Za to robimy odwrotny ruch w linii prostej. W tym wypadku będzie on wykonywany praktycznie z całego ramienia. Górna część dźwigni zostanie nakryta lekko zgiętą dłonią. Najwygodniej, gdy będzie ona stabilnie oparta o sam środek drążka. Wtedy najprościej przeprowadzić płynny i pewny ruch. Chociaż wykorzystujemy do tego całą rękę, nie ma potrzeby wkładania w to wiele energii. Zbyt gwałtowne, siłowe działanie spowoduje szarpnięcie. Redukcję wykonuje się bez użycia hamulca.
W przypadku zmiany przełożenia z 3 na 2 i z 5 na 4 stosujemy te same zasady, co przy zwiększaniu biegów po skosie. Różnica jest tylko taka, że drążek przyciągamy do siebie, a nie odpychamy.
Obsługę dźwigni nieustannie musimy koordynować ze wciskaniem sprzęgła. Zgranie w czasie obu tych czynności jest dla niedoświadczonego kierowcy najtrudniejsze. Drążek zmiany biegów, tak jak pedały w samochodzie, wymaga wyczucia, które zyskujemy z czasem. W tym przypadku w stu procentach sprawdza się powiedzenie, że trening czyni mistrza.
Kiedy zmieniać biegi?
Wielu kierowców nie wie, przy jakich prędkościach zmieniać biegi. Opierają się oni na intuicji albo czekają, aż pojazd hałasem silnika im o tym przypomni. A zasada jest bardzo prosta – w samochodach na benzynę zmienić bieg należy najpóźniej, gdy silnik osiągnie 2500 obrotów na minutę, a w przypadku Diesla – 2000.
Obsługa automatycznej skrzyni biegów, czyli jak jeździć z automatem?
Wszystkie osoby, które uważają manualną skrzynię biegów za zbędne utrudnienie, powinny zastanowić się nad autem z wersją automatyczną. To popularne np. w Stanach Zjednoczonych rozwiązanie, które znacznie upraszcza jazdę. Jest szczególnie wygodne, kiedy poruszamy się dużo po mieście – zwłaszcza w godzinach szczytu. W czasie korków konieczność ręcznej zmiany przełożeń najbardziej daje się we znaki.
Warto wiedzieć, że oznaczenia widniejące na automatycznej skrzyni biegów są inne od standardowych.
Jak jeździć z automatyczną skrzynią biegów? Objaśniamy symbole:
- P (parking) – tę pozycję wybieramy po zaparkowaniu auta. Blokuje ona koła, więc nie wolno ustawiać jej podczas jazdy.
- N (neutral) – tzw. bieg jałowy. Koła nie są napędzane przez silnik, jednak mogą się obracać. Tego trybu również nie stosujemy w trakcie jazdy. Wykorzystywany jest w sytuacjach awaryjnych, np. gdy zachodzi potrzeba holowania.
- R (reverse) – bieg wsteczny, symbol taki sam jak w manualnych skrzyniach. Należy pamiętać, że powinno się go włączać tylko, gdy pojazd nie jest w ruchu.
- D (drive) – oznacza jazdę do przodu. Tryb używany jest, gdy podróżujemy autem. Skrzynia sama zmienia biegi na podstawie naszej prędkości. Trzeba pamiętać, że aby wybrać to przełożenie, konieczne jest wcześniejsze wciśnięcie hamulca.
Jak widać, obsługa automatu nie jest szczególnie trudna, jeśli rozszyfruje się oznaczenia skrzyni. Wyposażone w nią samochody są coraz tańsze i popularniejsze na polskich drogach. Może za kilkanaście lat i nad Wisłą ręczna zmiana biegów odejdzie do lamusa?