Nierówna praca silnika i falujące obroty

Nierówna praca silnika może zwiastować problemy z samochodem. Kiedy tylko auto zacznie przejawiać pierwsze symptomy tego typu kłopotów, należy szybko reagować. Niestety dziesiątki usterek mogą objawiać się w sposób, który kierowcy nazywają czasem także szarpaniem auta lub falowaniem obrotów. Dlatego może być to twardy orzech do zgryzienia dla kogoś, kto chce za wszelką cenę uniknąć wizyty u mechanika. Przygotowaliśmy krótką listę najpopularniejszych problemów, mając nadzieję, że pomoże ona części osób w oszacowaniu powagi usterki. Źródła niektórych z opisanych defektów da się odnaleźć samemu, a następnie tanio naprawić, natomiast inne wymagają uwagi fachowca i profesjonalnej diagnostyki. Co istotne, lepiej nie lekceważyć żadnych objawów nieprawidłowej pracy silnika, ponieważ czasem zaniedbanie drobnej usterki może doprowadzić do poważnej i kosztownej awarii.

Wszystkie opisywane zjawiska wiążą się nieprawidłową pracą układu napędowego, dlatego artykuł dzieli się na trzy sekcję – poświęcone silnikom napędzanym benzyną, dieslem oraz LPG.

Przyczyny falujących obrotów mogą być bardzo różne.

Falowanie obrotów na zimnym silniku benzynowym

Współczesne silniki benzynowe są układami dosyć skomplikowanymi i korzystającymi ze sporej liczby rozwiązań, opierających swoje działanie na elektronice, dlatego jednym z najczęstszych przyczyn falowania obrotów okazują się problemy właśnie z nią.

Wraz z eksploatacją pojazdu usterkom lub zakłóceniom ulegają czujniki mające za zadanie sterować pracą silnika, przez co auto zaczyna nierówno chodzić zaraz po odpaleniu lub na wolnych obrotach. Może to mieć związek z pomniejszymi czujnikami – przepływomierzem, sondą lambda, sterownikiem motoru lub detektorem położenia wału korbowego i wałków rozrządu. Nie są to awarie najcięższego kalibru, dlatego ich naprawa nie powinna nas przesadnie martwić ani dużo kosztować. Czasami pomaga samo zresetowanie komputera diagnostycznego, ponieważ czujnik wysyła błędne informacje, ale działa w sposób całkowicie sprawny.

Większą usterką jest natomiast jakikolwiek problem z głównym sterownikiem silnika. Jego niewłaściwe działanie także może objawiać się nierówną pracą, a naprawa to wydatek od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych.

Jeśli nie prąd, to kolejną często występującą w pojazdach benzynowych przyczyną usterek, jest zbyt mała ilość powietrza w komorze spalania. Może to wynikać z różnych przyczyn – zazwyczaj z zapchanego filtru lub niewłaściwego działania układu wydechowego. W pierwszym przypadku należy wymienić lub wyczyścić filtr, w drugim sprawdzić stan katalizatora oraz samego wydechu.  Podobne objawy, czyli szarpanie i falowanie obrotów, daje także zabrudzony filtr paliwa (drobny problem, tania wymiana elementu) lub niesprawna pompa paliwowa (duża i droga usterka).

Falujące obroty na biegu jałowym niekiedy wiążą się również z układem zapłonowym, co stanowi trzecią dużą grupę awarii. Problemem mogą być cewki, świece lub przewody zapłonowe. Wszystkie wymienione elementy podlegają zużyciu, dlatego jeśli nie były dawno wymieniane w aucie, którego silnik pracuje nierówno, to z dużą dozą prawdopodobieństwa możemy założyć, że to w nich leży źródło problemu.

Przy nowoczesnych autach niewielu kierowców jest w stanie sobie poradzić z usterkami bez pomocy mechanika.

Falowanie obrotów w dieslu

Silniki wysokoprężne nieprzypadkowo zdobyły swego czasu miano niezniszczalnych. Jednak wraz ze wzrostem stawianych przed nimi norm emisji spalin, zaczęło wzrastać skomplikowanie tego typu jednostek, a wraz z tym liczba potencjalnych usterek.

Nierówna praca silnika w dieslu w wielu wypadkach ma po prostu związek z zapchanym filtrem paliwa. Podobnie jak benzyna czy LPG, także olej napędowy może charakteryzować się różnym poziomem jakości. Silniki wysokoprężne są bardzo podatne na zapychanie się filtrów, zwłaszcza przy niskiej jakości paliwa, dlatego co roku warto je wymieniać. W innym wypadku prędzej czy później zaczną one powodować „szarpanie” pojazdu. Z kolei falowanie na niskich obrotach w dieslu ma często związek regulatorem ciśnienia paliwa. Jego uszkodzenie prowadzi do nierównego dawkowania oleju.

Diesle, zwłaszcza te z dużym przebiegiem, są także narażone na awarie związane z eksploatacją układu wtryskowego. Z czasem staje się dosyć wrażliwy, a nawet lekka nieszczelność może powodować problemy z działaniem silnika. Usterki dotykają zarówno same wtryskiwacze, jak i stosowane pod nie podkładki. Uszkodzenie jednego z tych elementów często wiąże się z koniecznością ich regeneracji lub wymiany.

Nierówna praca silnika na gazie

W pojazdach ze starego typu instalacjami LPG często występuje z czasem zjawisko falujących obrotów na benzynie. W przypadku pojawienia się tego rodzaju problemów, warto przyjrzeć się elementom wymienionym w części poświęconej silnikom benzynowym, a także sprawdzić przepustnicę i silnik kroczący.

Jeżeli praca silnika wzbudza podejrzenia również przy jeździe na samym LPG, wówczas dobrze jest sprawdzić także wszystkie przewody i kable, ponieważ mogą one gorzej znosić wyższe temperatury generowane przy spalaniu gazu. Częstą przyczynową nierównej pracy silnika jest również jednostka sterująca instalacją. Im tańszy komputer, tym większa szansa na to, że nie radzi on sobie z dobieraniem odpowiedniej dawki paliwa, a w konsekwencji doprowadza do falowania obrotów.

Nagminnym winowajcom nierównej pracy silnika zasilanego LPG okazuje się także niska jakość tankowanego gazu. Wysokie stężenie siarczanów prowadzi do szybszej eksploatacji poszczególnych elementów instalacji, a w konsekwencji do mniejszych lub większych awarii.

Ostatni, łatwy do samodzielnej diagnostyki element przy instalacji LPG, to filtry. Ich zapychanie może powodować zdławioną pracę silnika, dlatego szczególnie zalecana jest ich regularna wymiana co kilkanaście tysięcy kilometrów.

Kierowco, mierz siły na zamiary

Jak widać przyczyn nierównej pracy silnika może być wiele. Niektóre są specyficzne dla rodzaju paliwa, a inne takie same dla instalacji LPG, diesli i benzyniaków. Często próby zlokalizowania źródła awarii przypominają szukanie igły w stogu siana. A w przypadku najnowocześniejszych pojazdów układy napędowe okazują się dodatkowo bardzo skomplikowane oraz cechujące się trudnym dostępem serwisowym. Z perspektywy kierowcy średnio zainteresowanego wielogodzinnym dłubaniem lub nieznającego się na mechanice, najlepszym rozwiązaniem wydaje się samodzielne sprawdzenie kwestii najbardziej podstawowych – np. świec żarowych, a w razie niepowodzenia oddanie pojazdom fachowcom.