Montaż kół w aucie nie należy do trudnych czynności, nie oznacza to jednak, że nie trzeba przy nim uważać. Kluczową kwestią podczas mocowania obręczy jest moment dokręcania śrub w samochodach. Jak mocno trzeba je przytwierdzić, aby pewnie trzymały się piasty, a jednocześnie nie uległy uszkodzeniu? Wszystkiego dowiesz się w tym artykule.
Konieczność zdjęcia i ponownego założenia obręczy może spotkać każdego kierowcę. Nawet jeśli ktoś wszystkie prace serwisowe zleca w warsztatach, to i tak istnieje ryzyko, że uszkodzi oponę na trasie i będzie zmuszony na montaż tzw. zapasu. Należy wówczas pamiętać m.in. o odpowiedniej kolejności mocowania śrub. Bardzo ważne jest także to, z jaką siłą dokręcamy koła, ponieważ zarówno wykorzystanie zbyt dużej, jak i za małej mocy może skutkować niebezpiecznymi zjawiskami podczas jazdy.
Demontaż felg może być również konieczny do ich prawidłowego wyczyszczenia. Jeśli planujesz umyć obręcze, zapoznaj się z naszym artykułem:
Czyszczenie felg aluminiowych – środki czyszczące oraz domowe sposoby (poradnik)
Moment dokręcania kół – dlaczego jest tak ważny?
Siła dokręcania kół w samochodzie to niezwykle istotny aspekt, o którym niestety wiele osób zapomina. Dotyczy to nie tylko samych kierowców, ale często również pracowników warsztatów wulkanizacyjnych. Często serwisanci skupiają się tylko na tym, jak wymienić oponę krok po kroku, a dokręcenie koła traktują rutynowo. Tymczasem to, z jaką mocą przytwierdzimy śruby, w dużej mierze przekłada się na bezpieczeństwo nasze oraz innych uczestników ruchu drogowego.
Włożenie w tę czynność niewystarczającej lub zbyt dużej siły może skutkować różnymi, niebezpiecznymi następstwami. Dlatego warto mieć na względzie to, jaki moment dokręcania śrub kół samochodowych wykorzystujemy podczas sezonowej wymiany lub innych prac serwisowych.
Zbyt mała siła dokręcania kół
Jeżeli przy dokręcaniu kół zastosujemy za mało siły, to może wystąpić drganie kierownicy podczas jazdy i trudności w utrzymaniu właściwej trakcji. Znacznie obniży to komfort prowadzenia, zwłaszcza podczas długich tras. Jeśli zlekceważymy te z pozoru drobne objawy, powstanie ryzyko wystąpienia znacznie groźniejszych zjawisk, takich jak choćby poluzowanie się śrub, a następnie ich wysunięcie lub złamanie czego konsekwencją będzie odpadnięcie koła. Nietrudno sobie wyobrazić, jak niebezpieczna byłaby taka sytuacja, zwłaszcza podczas jazdy z dużą prędkością, np. na autostradzie.
Nawet jeśli obręcz nie spadnie, to jej nierównomierna praca może doprowadzić do uszkodzenia wrażliwych układów w samochodzie albo czujników od systemów takich, jak ABS czy ESP.
Zbyt duża siła dokręcania śrub
Analogiczne zagrożenie powoduje zbyt wysoki moment dokręcania śrub koła. Rzadko, jednak zdarza się, że użycie siły większej, niż zalecana przez producenta może doprowadzić do uszkodzenia gwintu. W konsekwencji cała konstrukcja śruby zostanie znacznie osłabiona. Pojawi się więc ryzyko, że podczas jazdy, koło obracając się z dużą prędkością urwie śruby i odpadnie.
Mniej niebezpiecznym, jednak bardzo uciążliwym następstwem zastosowania zbyt dużego momentu obrotowego jest problem z późniejszym odkręceniem kół. Odczuwalne będzie to zwłaszcza na trasie, kiedy w zasięgu znajdą się tylko kompaktowe narzędzia, takie jak krótkie klucze bez przedłużki.
Skąd wiedzieć, z jaką siłą dokręcać koła?
Wiele osób zastanawia się, skąd czerpać informacje o tym, na ile Nm dokręcać koła. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest sprawdzenie, jakie wartości zaleca producent pojazdu. Informacje o takich parametrach można znaleźć np. w instrukcji obsługi samochodu.
Jeżeli jednak auto kupiliśmy z drugiej ręki i nie otrzymaliśmy od poprzedniego kierowcy całej fabrycznej dokumentacji, to nic straconego. Często wszelkie niezbędne wiadomości można znaleźć na stronach internetowych danej marki.
W razie jakichkolwiek wątpliwości warto również skontaktować się z biurem obsługi klienta producenta auta, gdzie powinniśmy otrzymać wszystkie szczegółowe informacje dotyczące posiadanego przez nas modelu samochodu.
Momenty dokręcania śrub kół – tabela
Aby zobrazować różnice w kwestii tego, z jakim momentem dokręcać koła w poszczególnych autach, przedstawiamy tabelę stworzoną przez znaną markę Continental. Wyszczególniono w niej producentów samochodów, a także konkretne modele. W zestawieniu przedstawione zostały momenty obrotowe zarówno dla felg stalowych, jak i aluminiowych. Koniecznie trzeba jednak pamiętać, że zawsze należy sprawdzić wartości podane przez producentów danego pojazdu oraz mocowanych na nim felg i to one powinny być wykorzystywane podczas dokręcania kół.
Tabela momentów dokręcania śrub
Marka auta | Model | Obręcz stalowa (Nm) | Obręcz aluminiowa (Nm) |
Alfa Romeo | Mito, Giuletta | 90 | 120 |
147, 156, 166, Spider / GTV do 2006 r. | 100 | 100 | |
159, Brera / Spider | 120 | 120 | |
GT | 84 | 100 | |
Audi | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 120 | 120 |
*RS 2 | 130 | 130 | |
*RS 4 (8D), A6 / A8 (Security), S8 (4E) | 140 | 140 | |
*Q3, Q5 | 140 | 140 | |
*Q7 | 160 | 160 | |
BMW | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 140 | 140 |
*1,3 Coupe/Cabrio (E92/93), Z4, X1 | 120 | 120 | |
Cadillac | BLS, SRX | 110 | - |
CTS, STS | 120 | - | |
Chevrolet | Matiz | 100 | 100 |
Epica | 110 | 110 | |
Kalos, Spark, Nubira, Lacetti | 120 | 120 | |
Aveo od 2011 r., Captiva, Cruze, Orlando, Trax, Volt | 140 | 140 | |
Chrysler | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 135 | 135 |
*300C, SRT8/Touring | 150 | 150 | |
*Crossfire, SRT6/Roadster | 110 | 110 | |
Citroën | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 100 | 100 |
*C2, DS3, C4 do 2011r., DS4, C5 do 2008r. Xsara, Nemo | 90 | 90 | |
Dacia | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 105 | - |
*Dokker, Duster, Lodgy | 110 | - | |
Daihatsu | Wszystkie rodzaje | 110 | 110 |
Dodge | Avenger | 135 | - |
Caliber | 125 | - | |
Nitro | 150 | - | |
Journey | 130 | - | |
Fiat | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 90 | 98 |
*Idea, Stilo | 98 | 98 | |
*Punto, Grande Punto, Croma od 2005r, Ulysse | 110 | 110 | |
*Freemont | 135 | - | |
Ford | Ka, Fiesta, Fusion | 100 | 100 |
Focus, Mondeo, C-Max | 110 | 110 | |
Tourneo, Ranger | 120 | 120 | |
Kuga, Grand C-Max, Maverick | 130 | 130 | |
B-Max, Ecosport | 135 | 135 | |
Galaxy, S-Max | 160 | 160 | |
Honda | Wszystkie rodzaje | 108 | 108 |
Hyundai | Wszystkie rodzaje | 100 | 100 |
Isuzu | Wszystkie rodzaje | 118 | 118 |
Jaguar | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 125 | 125 |
*X-Type | 80 | 103 | |
*S-Type | - | 128 | |
Jeep | Compass, Patriot | 120 | - |
Wrangler | 130 | - | |
Cherokee | 135 | - | |
Grand Cherokee | 140 | - | |
Kia | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 110 | 110 |
*Carnival, Sorento | 130 | 130 | |
Lancia | Y, Delta, Musa | 86 | 98/100/120 |
Kappa, Thesis | 98 | 98 | |
Phedra, Zeta | 100 | 100 | |
Thema | 150 | - | |
Voyager | 160 | - | |
Land Rover | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 140 | - |
*Defender | 105 | - | |
*Freelander od 2006r, Range Rover Evoque | 133 | - | |
Lexus | Wszystkie rodzaje | 103 | 103 |
Mazda | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 103 | 103 |
*CX-5, 3 od 2013r., 6 od 2013 r. | 128 | - | |
*MX-5 | 98 | 98 | |
Mercedes-Benz | A, B, C, CLA, CLS, E, SL, SLS, G | 130 | 130 |
S, CL, R, M, GL, GLK | 150 | 150 | |
CLC, SLK | 110 | 110 | |
Mini | Wszystkie rodzaje | 140 | 140 |
Mitsubishi | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 108 | 108 |
*Pajero, Pajero Sport | 120 | 120 | |
*L200 | 135 | - | |
Nissan | Pixo, Cube | 85 | - |
Micra, Tiida, Juke, 370 Z, Murano, X-Trail | 108 | - | |
Note | 105 | - | |
Leaf | 112 | - | |
Qashqai, Pathfinder | 113 | - | |
Patrol | 133 | - | |
Opel/Vauxhall | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 110 | 110 |
*Agila | 100 | 100 | |
*Ampera, Antara, Astra od 2010r., GT, Mokka, Zafira | 140 | 140 | |
Insignia | 150 | 150 | |
Peugeot | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 100 | 100 |
*206, 307/CC, 407, 607 | 90 | 90 | |
*4008, 807, Expert | 110 | 110 | |
*508 | 120 | 120 | |
Porsche | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | - | 130 |
*Cayenne, Macan, Panamera | - | 160 | |
Renault | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 110 | 110 |
*Clio, Twingo | 105 | 105 | |
*Fluence, Grand Scenic | 130 | 130 | |
*Laguna, Latitude | 160 | 160 | |
Saab | 9-3, 9-5 | 110 | 110 |
Seat | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 120 | 120 |
*Mii | 110 | - | |
Alhambra do 2010r. | 170 | 170 | |
Alhambra od 2010 r. | 140 | - | |
Skoda | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 120 | 120 |
*Citigo | 110 | 110 | |
Smart | Wszystkie rodzaje | 110 | 110 |
Ssang Yong | Korando, Musso | 130 | - |
Kyron, Rodius | 140 | - | |
Subaru | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 100 | 100 |
*Trezla | 110 | 110 | |
*BRZ, B9 Tribeca, WRX | 120 | 120 | |
Suzuki | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 90 | 90 |
*Ignis, Swift, SX4 | 95 | 95 | |
*Jimny, Grand Vitara | 110 | 110 | |
Toyota | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 110 | 110 |
*Avensis od 2009 r. | 135 | 135 | |
*GT86, Hilux | 120 | 120 | |
*Land Cuiser | 130 | 130 | |
Volvo | C30, S40, V40, V50, C70 | 110 | 110 |
S60, V70, S80, XC60, XC70, XC90 | 140 | 140 | |
VW | Wszystkie rodzaje (z wyłączeniem*) | 120 | 120 |
*Up | 110 | - | |
*Tiguan, Sharan od 2010r. | 140 | 140 | |
Sharan, T4 | 170 | 170 | |
*Touareg, T5, Amarok | 180 | 180 | |
*Zwróć także uwagę na ewentualne zalecenia producentów obręczy |
*źródło: https://blobs.continental-tires.com/www8/servlet/blob/1080706/71cfb5154e939befc74980e98145e9a3/download-torque-settings-data.pdf. Dane z roku 2015.
Niezbędne narzędzia – dokręcanie kół kluczem dynamometrycznym
Do montażu obręczy niezbędne są odpowiednie narzędzia. Wstępne dokręcenie śrub można z powodzeniem wykonać podstawowymi przyrządami, takimi jak klucz ręczny. Doskonale sprawdzi się przy tym także model pneumatyczny – znacznie przyspieszy i ułatwi cały proces.
Nie bez powodu tego typu akcesoria wykorzystuje się w warsztatach samochodowych, w których obsługa stara się jak najszybciej obsłużyć klientów, aby opanować kolejki, będące częstym zjawiskiem na początku sezonu letniego i zimowego.
Czy wiesz, że…
Oprócz samych narzędzi, niezwykle ważne są także nakrętki i śruby do felg. Jeżeli z jakichś względów trzeba zrezygnować z fabrycznych, koniecznie należy zadbać o to, aby nowe również spełniały niezbędne normy. Dotyczy to nie tylko materiału, z jakiego je wykonano, ale także ich kształtu oraz długości.
Warto wiedzieć, że odpowiednią siłę dokręcania kół samochodowych zapewni nam wyłącznie klucz dynamometryczny. To właśnie on powinien być wykorzystywany do finalnego dokręcenia obręczy, o czym niestety często się zapomina.
Choć nazwa tego narzędzia może sprawiać wrażenie skomplikowanej, to jego obsługa jest niezwykle prosta. Wystarczy ustawić liczbę Nm, z jaką chcemy dokręcić śrubę. Dzięki temu zawarty w przyrządzie mechanizm poluzuje się i ustąpi po osiągnięciu żądanej mocy.
Pamiętaj!
Klucza dynamometrycznego używamy wyłącznie podczas mocowania felg, aby mieć pewność, z jaką siłą dokręcamy koła w samochodzie. Kiedy chcemy zdjąć obręcz, wykorzystajmy do tego zwykłe klucze ręczne bądź wersje pneumatyczne. Wykorzystanie narzędzia z mechanizmem regulującym moment obrotowy do odkręcania śrub mogłoby doprowadzić do jego uszkodzenia. Należy także pamiętać, aby zawsze wyzerować jego ustawienie po skończonej pracy.
Prawidłowa technika dokręcania kół
Warto także wspomnieć, że ważny jest nie tylko odpowiedni moment dokręcenia koła, ale również prawidłowa technika. Na szczęście nie ma w niej nic trudnego.
Po nałożeniu obręczy na piastę należy włożyć śruby montażowe, a następnie stopniowo dokręcać je na skos (jest to zależne od budowy felgi samochodowej i jej parametrów – w przypadku nieparzystej liczby, np. w mocowaniach 5x100, dokręcać na przemian przeciwlegle). Dzięki temu nacisk zostanie równomiernie rozłożony, a każdy punkt mocujący będzie podobnie obciążony. Przełoży się to na idealne ułożenie felgi i płynne obroty.
Jeżeli zastanawiasz się, jak bezpiecznie zmienić koło w aucie, sprawdź nasz poradnik: