Opony Run Flat dostępne są na rynku motoryzacyjnym już od kilku dobrych dekad. Wciąż jednak budzą one sporo wątpliwości wśród kierowców. Dotyczy to zwłaszcza aspektów związanych z ich wymianą, a także możliwością naprawy w razie uszkodzenia. W tym artykule wyjaśniamy te zagadnienia i rozprawiamy się z kilkoma często powtarzanymi mitami na temat tego typu ogumienia.
Opony Run Flat są coraz częściej montowane w samochodach na pierwszym wyposażeniu.Wymiana opon Run Flat – czy różni się czymś od standardowej?
W naszym klimacie sezonowa wymiana opon jest czymś bardzo naturalnym. Duże różnice temperatur oraz warunków pogodowych w poszczególnych porach roku sprawiają, że wciąż większość kierowców decyduje się na posiadanie dwóch odrębnych kompletów ogumienia na zimę oraz lato. Jeśli zakładamy je zamiennie na jeden zestaw felg, to zazwyczaj wiąże się to z wizytą w zakładzie wulkanizacyjnym.
Opony Run Flat nie różnią się pod tym względem niczym od swoich standardowych odpowiedników. Jednak ich wyjątkowa konstrukcja sprawia, że nie przełożymy ich w każdym punkcie wymiany. Dlaczego? Technologia stosowana w takich oponach powoduje, że są one o wiele sztywniejsze – dotyczy to zwłaszcza obszarów stopki oraz ścianki bocznej. To tam umieszczane są dodatkowe, wewnętrzne wstawki, umożliwiające przejechanie nawet 80 km po naruszeniu integralności gumy.
Chcesz dowiedzieć się więcej o technologiach umożliwiających jazdę po przebiciu? Przeczytaj nasz dedykowany artykuł o oponach Run Flat.
Taka konstrukcja skutecznie uniemożliwia korzystanie z większości standardowych montażownic. W efekcie wymiana opon Run Flat przebiegać może tylko w wyspecjalizowanych w tym zakładach, posiadających odpowiedni sprzęt z przystawką. Przy próbie wykonania tego tradycyjną metodą istnieje duże ryzyko uszkodzenia ogumienia, zwłaszcza we wrażliwym obszarze stopki. Zarówno montaż, jak i demontaż opony Run Flat wymaga użycia maszyny wyposażonej w system rolek dociskowych z blokadą rantu, a także wzmocnionej łyżki lub talerza, umożliwiających podważenie sztywniejszego ogumienia.
Wszystko to sprawia, że wymiana opon Run on Flat w większości przypadków nie będzie możliwa do przeprowadzenia w przydomowym garażu czy na podjeździe. Wyjątek od tej reguły stanowią wyspecjalizowane serwisy mobilne dojeżdżające do klienta.
Czy za wymianę opony Run Flat zapłacimy więcej?
Konieczność nabycia przez zakład wulkanizacyjny dedykowanego sprzętu, a także zatrudnienia odpowiednio wykwalifikowanego personelu zwiększa koszty, jakie generuje wymiana opon Run Flat. Cena jest nawet o kilkanaście złotych wyższa na sztuce niż przy standardowym ogumieniu. Dla przykładu – usługa wymiany dla kompletu felg aluminiowych o najpopularniejszej w Polsce średnicy 17 cali z oponami Run Flat kosztować będzie od 160 do 200 zł. W przypadku modeli bez tej technologii musimy liczyć się z wydatkiem rzędu 120 do 140 zł.
Dowiedz się, ile kosztuje wymiana opon w różnych miastach w Polsce!
Zobacz nasze zestawienie cen tej usługi w 2022 roku
Cenę podnieść może także wymiana czujników TPMS, zwłaszcza w serwisach autoryzowanych. Koszty mogą być dużo wyższe również w przypadku opon o niestandardowym rozmiarze, jak chociażby Run Flat 315/35 R20, stosowanym w modelach BMW z serii X. Zależy to jednak od indywidualnej polityki zakładu wulkanizacyjnego.
Widmo wyższych kosztów wymiany może skłaniać wielu kierowców do pomysłu zamiany opon Run Flat na ich standardowe odpowiedniki. Jednak jest to rozwiązanie niezalecane z uwagi na dostosowane do tego typu ogumienia zawieszenie samochodu.
Czy wiesz, że...
Coraz więcej producentów samochodów decyduje się na stosowanie wyłącznie ogumienia Run Flat na pierwszym wyposażeniu swoich pojazdów. Sprawiło to, że wiele firm oponiarskich zaczęło projektować modele homologowane dla uznanych marek. Przykładem jest chociażby francuski koncern Michelin i opony Run Flat dla BMW.
Naprawa opon Run Flat
Jedną z głównych wątpliwości, które pojawiają się wśród kierowców, jest to czy opony Run Flat można naprawiać. O odpowiedź na to poprosiliśmy eksperta z francuskiej marki Michelin:
Opona w technologii Run Flat (w Michelin określona jako ZP – „Zero Pressure”) jest radialna i charakteryzuje się specjalną konstrukcją karkasu, a także wzmocnioną i scaloną ścianą boczną z dedykowaną stopką. Model ZP w przypadku utraty ciśnienia, zmniejsza ryzyko zsunięcia stopki z felgi i podtrzymuje boki opon umożliwiając kontynuację jazdy na odcinku 80 km z maksymalną prędkością do 80 km/h.
W związku z tym, takie opony mogą być naprawione wyłącznie po dokonaniu oględzin i badania przez wykwalifikowany personel certyfikowanego serwisu oponiarskiego. Jeśli ekspert serwisu zatwierdzi możliwości naprawy opony ZP, można taką procedurę wykonać z wyłączeniem strefy barków oraz ścian bocznych – w tych samych warunkach i przestrzegając tych samych instrukcji kontroli oraz naprawy, jak w przypadku opon, które nie są ZP (możliwość i zakres naprawy określa się na podstawie wytycznych producentów środków naprawczych).
Piotr Tylicki
Oznacza to w praktyce, że istnieje możliwość naprawy opony Run Flat, jednak ostateczna ocena tego zależy od kilku czynników:
Miejsce uszkodzenia ma kluczowe znaczenie dla szans na naprawę opony Run Flat. Większość poważnych usterek ogumienia na trasie wynika z przerwania ścianki bocznej, co prowadzi do gwałtownego wytracania powietrza. Z uwagi na stosowane w oponach Run Flat technologie, taka naprawa zazwyczaj nie będzie możliwa. Inaczej jest w kwestii tzw. punktowych uszkodzeń, czyli powstających przez wbicie się obcego ciała, np. gwoździa czy szkła. Takie przebicie zazwyczaj można naprawić, zwłaszcza gdy jest to wejście czołowe – czyli pod kątem zbliżonym do 90°. Im ostrzejszy będzie ten kąt, czyli im bardziej pod skosem wejdzie obiekt, tym mniejsza jest szansa na skuteczną interwencję wulkanizatora.
Jednak nie tylko przebita opona Run Flat ma szanse zostać naprawioną. Popularną usterką jest także rozszczelnienie wentyla. Charakteryzuje się ona spadkiem ciśnienia w ogumieniu zamontowanym na nieużywanym przez jakiś czas samochodzie, jak również powolnym wytracaniem powietrza w jednej z opon podczas jazdy. Taki problem zwykle można rozwiązać w serwisie stosunkowo niskim kosztem.
Pokonany dystans na uszkodzonej oponie to kolejny niezwykle ważny czynnik. Modele Run Flat z założenia projektowane są, aby umożliwić jazdę po przebiciu opony do nawet 80 km. Pozwala to uniknąć nieprzyjemności związanych z długim oczekiwaniem na pomoc drogową. Jednak każdy dystans pokonany na zaniżonym ciśnieniu wpływa negatywnie na stan ogumienia. Przede wszystkim z uwagi na nadmierne nagrzewanie się warstwy gumowej. Szansa na naprawę spada więc stopniowo wraz z tym, jak zbliżamy się do maksymalnego dozwolonego dystansu. Im szybciej znajdziemy się u wulkanizatora, tym większe prawdopodobieństwo odratowania uszkodzonej opony. Należy jednak pamiętać, że osiągana prędkość także ma znaczenie i według wskazań producentów opon Run Flat, nie powinna być ona wyższa niż 80 km/h.
Spadek ciśnienia to jeden z najwyraźniejszych sygnałów o uszkodzeniu opony. Dodatkowo może być on również bardzo ważnym wyznacznikiem możliwości samej naprawy. W większości przypadków opona Run Flat zapobiega całkowitej utracie powietrza, utrzymując je na poziomie około 1 bara. W takiej sytuacji istnieje jeszcze szansa na naprawę. Jeśli jednak ciśnienie spadło poniżej tej wartości, to zazwyczaj oznacza, że uszkodzenia będą już na to zbyt poważne.
Co o kwestii spadku ciśnienia w oponach Run Flat sądzi specjalista marki Michelin?
W przypadku przebicia opony, system TPMS informuje kierowcę o tym fakcie. W większości przypadków nie dochodzi więc do całkowitej utraty ciśnienia, ponieważ kierowcy dopompowują oponę jeszcze zanim dojadą do serwisu oponiarskiego. W takiej sytuacji zazwyczaj nie dochodzi do zużycia potencjału technologii Run on Flat, o ile opona była pod wystarczającym ciśnieniem i nie przekraczano limitów prędkości.
Gdy dojdzie do całkowitej utraty ciśnienia, najczęściej uszkodzenia są tak duże, że wykraczają poza możliwości naprawcze. Jazda bez ciśnienia (lub z nieodpowiednim ciśnieniem) każdorazowo wpływa na strukturę opony i jej elementy konstrukcyjne oddziałując na parametry dotyczące: bezpieczeństwa, komfortu użytkowania oraz aspektów środowiskowych takich jak: zbyt szybkie zużycie i deformacje, spalanie i emisję CO2.Piotr Tylicki
Oględziny uszkodzonego obszaru także mogą stanowić niemałą podpowiedź. W tej kwestii należy rozpatrywać dwie rzeczy. Pierwszą jest wyraźne uszkodzenie wewnętrznej struktury opony, sygnalizowane przez wystające druciki lub łączenia. Drugą jest wydobywający się z opony płyn lub pianka – to środki uszczelniające stosowane przez niektórych producentów opon Run Flat. Zazwyczaj wyklucza to już możliwości naprawy ogumienia.
Czy naprawa opony Run Flat ma sens?
W każdej sytuacji warto zdać się na specjalistę, który oceni stan uszkodzonej opony. Modele Run Flat wbrew powszechnej opinii nie są bardziej podatne na awarie, jednak po ich uszkodzeniu w większości przypadków zalecana będzie wymiana opony na nową. Wynika to przede wszystkim ze zużycia zastosowanych technologii, które mają zazwyczaj jednorazowe działanie.
Można rozważyć naprawę drobnych uszkodzeń, nieobejmujących stopki czy ścianki bocznej, zdecydowanie nie zalecamy jednak robienia tego na własną rękę, a wybranie się do wyspecjalizowanego zakładu wulkanizacyjnego na gruntowną inspekcję.