Prawo jazdy to dla wielu osób jedno z najważniejszych uprawnień do pozyskania. Nie każdy kierowca zdaje sobie jednak sprawę, że od kilku lat przepisy w Polsce obligują do wymiany okresowej tego dokumentu. Wyjaśniamy w jaki sposób przebiega cały proces, a także do jakich instytucji i kiedy należy się tym zgłosić.
Okresowa wymiana prawa jazdy będzie wkrótce dotyczyła każdego kierowcy.
Ważność prawa jazdy na świecie i w Polsce
W Polsce prawo jazdy bezterminowo było wydawane jedynie do 19 stycznia 2013 roku. Od tej daty uprawnienia udzielane są jedynie na czas określony. Podobne zasady są standardem w większości krajów. U nas, podobnie do Finlandii, Niemiec czy Portugalii kierowcy muszą aktualizować dokumenty co 15 lat. Brytyjczycy, Szwedzi czy Brazylijczycy zyskują licencję na maksymalnie dekadę, a Japończycy tylko 5 lat. W kraju nad Wisłą okresowa wymiana ze względu na wiek posiadacza dotyczy jedynie kierowców zawodowych, natomiast w wielu miejscach na świecie to obowiązek każdego, kto chce prowadzić auto.
W Wielkiej Brytanii prawo jazdy wydawane jest na 10 lat.
Na jaki okres wydawane jest prawo jazdy?
To, na ile lat otrzymamy prawo jazdy, zależy od kilku czynników. Kierowcy posiadający dokument kategorii B, mogą uzyskać licencję z datą ważności 15 lat. Trzeba pamiętać jednak o tym, że jest to okres maksymalny. Ostateczna decyzja co do długości, zależy od opinii lekarza kwalifikującego. Może wymagać powtórzenia badań we wcześniejszym terminie ze względów zdrowotnych, np. w przypadku problemów ze wzrokiem. Warto także podkreślić, że osoby posiadające kategorie C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E o przedłużenie prawa jazdy muszą się ubiegać nie rzadziej niż co 5 lat. Kierowcy zawodowi, którzy ukończyli 60. rok życia, natomiast co 30 miesięcy.
Kiedy trzeba wymienić prawo jazdy?
Informacja dotycząca tego, kiedy należy wymienić dokument, zapisana jest na samym prawie jazdy. Termin ważności na tych wydawanych od 2019 r. znajduje się na awersie w punkcie 4.b. Szczegółowe informacje o posiadanych uprawnieniach można odczytać na rewersie. Większość obszaru zajmuje czterokolumnowa tabela. Kategorię znajdziemy pod punktem 9-tym, datę wydania 10-tym, natomiast termin ważności w 11-stym. Ewentualne informacje dotyczące ograniczeń, np. aktualności szkoleń kierowców zawodowych, zlokalizowane są w ostatniej rubryce. Jeżeli posiadamy kilka kategorii uprawnień, data ważności całego dokumentu jest tożsama z najkrótszym z terminów.
Bezterminowe prawo jazdy – co warto wiedzieć!
Obecnie bezterminowe prawa jazdy nie są już wydawane. Nadal jednak jest duża grupa kierowców posiadająca tego typu dokumenty. Oni także będą w przyszłości zobligowani do ich wymiany. Prawodawca zaplanował na tę akcję szerokie, pięcioletnie okno czasowe w latach 2028-2033. Wymiana nie będzie wiązała się dla użytkowników z dodatkowymi uciążliwościami. Ich uprawnienia do kierowania pojazdami nie stracą ważności i, co istotne, nie będą oni zobowiązani do wykonywania badań lekarskich. Nowe prawa jazdy będą, jednak tak jak wszystkie inne, wydawane na okres 15 lat.
Przy wymianie bezterminowego prawa jazdy nie będzie konieczności powtarzania badań lekarskich.Jak wymienić prawo jazdy?
Aby dokonać wymiany dokumentu, któremu zbliża się termin ważności, należy złożyć wniosek. Można zrobić to na dwa sposoby – tradycyjnie bezpośrednio w urzędzie (odpowiednim dla naszego miejsca zamieszkania urzędzie miasta, dzielnicy lub w starostwie powiatowym) lub elektronicznie (przez ePUAP). Należy przygotować wypełniony formularz wniosku, potwierdzenie wniesienia stosownej opłaty, aktualną fotografię, dowód osobisty oraz orzeczenie lekarskie (jeśli to konieczne).
Opłaty związane z wymianą prawa jazdy
Wymiana dokumentu umożliwiającego kierowanie pojazdami wiąże się z dodatkowymi kosztami. Obligatoryjnie każdy zobowiązany jest do uiszczenia 100,50 zł. Składa się na nią 100 zł opłaty komunikacyjnej i 0,50 zł opłaty ewidencyjnej.
Dodatkowo kierowcy, którzy uzyskali terminowe uprawnienia ze względów zdrowotnych, zobligowani są do wykonania badań u orzecznika. Od 2014 roku maksymalny koszt badania lekarskiego to 200 zł, natomiast psychologicznego, niezbędnego dla kierowców zawodowych, 150 zł.
Jak długo czeka się na nowy dokument?
Osoby, które zauważyły zbliżający się termin ważności, często zastanawiają się, kiedy wymienić prawo jazdy. Na nowy egzemplarz czeka się powyżej 9 dni roboczych, jednak data graniczna nie jest uregulowana prawnie, zatem jeżeli chcemy cieszyć się nieprzerwanie możliwością jazdy, należy zdecydować się na złożenie dokumentów z odpowiednim wyprzedzeniem. W przypadku, gdy błędnie wypełnimy formularze lub nie dopełnimy czynności i będzie konieczna weryfikacja danych cały proces może przedłużyć się nawet do dwóch miesięcy.