Programowanie czujników TPMS

Czujniki TPMS to bardzo praktyczne urządzenia, które znacznie zwiększają bezpieczeństwo jazdy. Na bieżąco monitorują stan ciśnienia w ogumieniu, pomagając kierowcy zadbać o jego prawidłowy poziom. Do właściwego funkcjonowania sensorów, konieczne jest jednak ich odpowiednie zaprogramowanie. W tym artykule zebraliśmy wszystkie informacje dotyczące tego, jak przeprowadzić proces kodowania oraz gdzie można go zlecić. 

Kiedy na desce rozdzielczej zapali się kontrolka ciśnienia, koniecznie sprawdź stan powietrza w oponach.

Współcześnie produkowane samochody wyposażane są w specjalne czujniki TPMS (ang. Tyre Pressure Monitoring System), które odpowiadają za stałe monitorowanie oraz przekazywanie kierowcy danych dotyczących ciśnienia w oponach. Dostępne są 2 rodzaje tego systemu – pierwszy to pośredni, opierający się na systemach ABS i ESP, przez co jest tańszy w utrzymaniu, ale znacznie mniej dokładny. Drugie rozwiązanie, nazwane bezpośrednim, bazuje na sensorach zintegrowanych z wentylami. Są one niezwykle dokładne i na bieżąco przesyłają do komputera pokładowego informacje o ilości powietrza w ogumieniu. Kiedy jest go mało, zapala się kontrolka ciśnienia w oponach. Oba systemy wymagają jednak odpowiedniego ustawienia i ten właśnie proces omówimy w tym artykule.

Na czym polega programowanie czujników TPMS?

Programowanie czujników TPMS wymagane jest w systemach bezpośrednich, w których wszystkie cztery koła dysponują osobnym sensorem. Trzeba będzie je przeprowadzić każdorazowo podczas wymiany opon czy przekładania kół. Wszystko dlatego, że każde z urządzeń ma przypisany swój własny, unikalny kod ID. Aby komputer poprawnie wyświetlał dane z każdego koła, musi najpierw poprzez odpowiednie kodowanie dowiedzieć się, z których wentyli przesyła informacje konkretny mechanizm.

Kodowaniem zajmują się dobre serwisy wulkanizacyjne, mające na wyposażeniu odpowiedni do tego działania aktywator TPMS, czyli urządzenie do programowania czujników ciśnienia. Lepiej nie próbować samodzielnego konfigurowania – bez odpowiedniego przeszkolenia, które przechodzą wulkanizatorzy, istnieje duże ryzyko popełnienia błędu skutkującego niewłaściwym działaniem systemu TPMS.

Profesjonalne serwisy wulkanizacyjne dysponują sprzętem niezbędnym do programowania czujników TPMS.

Proces kodowania czujników zależny jest od ich rodzaju. W tzw. wersjach dedykowanych są one już zaprogramowane zgodnie z daną marką oraz modelem auta. Inaczej wygląda to w przypadku produktów uniwersalnych. Są one tańsze i mogą być stosowane w różnych samochodach, po założeniu wymagają jednak przypisania do konkretnego auta za pomocą odpowiedniego urządzenia.

Oprócz adaptacji do konkretnej marki konieczna jest również aktywacja, czyli wgranie do systemu informacji, które koła obsługiwane są przez konkretne sensory. To proces niezbędny zarówno w czujnikach dedykowanych, jak i uniwersalnych. Istnieje kilka sposobów na jego wykonanie, a zależne są one od marki samochodu.

Pierwszą i najłatwiejszą do przeprowadzenia metodą jest wykorzystanie procedury automatycznej, tzw. auto relearn. Będzie ona możliwa do zastosowania w niektórych autach tylko wtedy, kiedy czujniki zostały już wcześniej odpowiednio zaprogramowane. Wówczas auto samodzielnie rozpozna sensory TPMS podczas jazdy. Konieczne będzie więc pokonanie przynajmniej kilkunastu kilometrów z określoną przez serwisanta prędkością.

Kolejny sposób (OBD relearn) stanowi najczęściej wykorzystywaną przez serwisantów metodę i dotyczy wykorzystania urządzenia diagnostycznego ze złączem OBD. Pierwszym etapem będzie odczytanie każdego z sensorów za pomocą testera TPMS. Następnie urządzenia należy połączyć z komputerem pokładowym poprzez gniazdo OBD, aby wgrać do centrali numery ID każdego z czujników.

Koła z czujnikami TPMS łatwo poznać po charakterystycznych wentylach.

W przypadku niektórych sensorów istnieje również możliwość tzw. klonowania wcześniej używanych wersji. Może ono być automatyczne, co oznacza, że urządzenie diagnostycznie samodzielnie przekopiuje nr ID na nowy model, lub manualne, polegające na ręcznym przepisaniu ciągu cyfr tworzącego ID. Ręczne kopiowanie ID stosowane jest wtedy, kiedy oryginalny czujnik został uszkodzony lub wyczerpała się w nim bateria. Oba sposoby pozwalają uniknąć konieczności „przyuczania” auta, są szybsze i znacznie wygodniejsze od innych. Koniecznie trzeba jednak pamiętać, aby koło ze sklonowanym czujnikiem zamocować na tym samym miejscu, w którym umieszczone było wcześniej.

Ostatnia metoda to działanie manualne (manual relearn). Na sam początek, auto powinno zostać wprowadzone w tzw. tryb nauki. Można to osiągnąć na dwa sposoby – poprzez wykonanie określonych czynności, np. wciśnięcie konkretnych przycisków na komputerze lub desce rozdzielczej w samochodzie lub przy użyciu urządzenia do diagnostyki. Następnie, za pomocą testera TPMS trzeba będzie po kolei zeskanować każdy z czujników.

Aktywacja czujników TPMS

Aktywacja czujników TPMS konieczna jest w przypadku nowych czujników. Ze względu na brak możliwości wymiany baterii, spowodowany szczelnością całej konstrukcji wentyla i zintegrowanego z nim mechanizmu pomiarowego, producenci wprowadzają sensory w stan uśpienia, tak, aby nie pochłaniały one energii ze znajdujących się w ich wnętrzach akumulatorów, leżąc w pudełku. Po ich zamontowaniu w kole, serwisanci wybudzają je poprzez wysłanie sygnału radiowego emitowanego przez wspomniany wcześniej aktywator czujników TPMS. Od tego momentu jedno urządzenie będzie w stanie funkcjonować od 5 do 7 lat.  

Systemy TPMS znacznie poprawiają bezpieczeństwo na drodze.

Programowanie czujników TPMS – cena

Samo programowanie czujników TPMS zazwyczaj kosztuje ok. 100-250 zł za zestaw. Znacznie większy wydatek czeka jednak kierowców kupujących nowy komplet sensorów i zlecających nie tylko programowanie, ale i montaż sensorów. Wówczas cena za usługę może wynieść nawet 1000-1500 zł lub więcej, w zależności od serwisu.

Kalibracja czujników ciśnienia w oponach – systemy pośrednie

Kalibracja systemu TPMS w systemach pośrednich jest znacznie łatwiejsza do przeprowadzenia, a dodatkowo można jej dokonać całkowicie samodzielnie. Wszystkie działania odbywają się za pomocą komputera pokładowego. Wystarczy wejść w menu, a następnie w zakładkę z danymi auta. Kolejnym krokiem jest włączenie menu systemów i wybór monitorowania ciśnienia w oponach. Tam trzeba będzie zapisać ciśnienie. Po przejechaniu kilku kilometrów (proces może zająć kilkanaście minut), komputer przeanalizuje dane i system TPMS zacznie działać prawidłowo. Warto pamiętać, że proces ten należy powtórzyć po każdym dopompowywaniu opon do wartości wskazanych przez producenta pojazdu. Choć może wydawać się to nieco uciążliwe, to biorąc pod uwagę koszty eksploatacji czujników w systemach bezpośrednich, kalibracja przestaje wydawać się czymś problematycznym.