Parkuj i jedź – zmarnowany potencjał czy remedium na miejskie korki?

Parkingi typu Park and Ride na stałe zagościły w krajobrazach największych polskich miast. Mogą z nich korzystać m.in. mieszkańcy Krakowa, Szczecina, Poznania, Wrocławia, Warszawy, Katowic czy Radomia. Takie rozwiązanie pojawiło się też w Tychach, Legionowie i Radzyminie. Czemu służą parkingi Park and Ride?

P+R to wygodny sposób na uniknięcie wjazdu autem do centrum miasta.Pierwsze tego typu miejsca parkingowe w Polsce pojawiły się już w 2007 roku w Warszawie. Choć od ich otwarcia minęło już naprawdę sporo czasu, to dla wielu nadal Park and Ride jest czymś nieznanym. Sprawy nie ułatwia też różne nazewnictwo.

Park and Ride, Parkuj i Jedź, P+R – co to znaczy? Wyjaśniamy kłopotliwą terminologię

Parkuj i Jedź, znane także jako P+R, Park and Ride, Park&Ride to różne nazwy przyjęte dla podobnych konceptów. Chodzi o podróżowanie samochodem do lokalizacji parkingowej w okolicach głównych węzłów przesiadkowych i kontynuowanie podróży środkami transportu publicznego.

Ogólny termin P+R jest powszechnie stosowany na całym świecie, w tym również w Polsce. To skrót od angielskiego Park and Ride będący oryginalną nazwą tego konceptu. Przyjął się on również w naszym kraju, lecz wprowadzono też spolszczoną nazwę Parkuj i Jedź. Park and Drive, Park and Ride są innymi wariantami nazw dla tego samego konceptu. Mogą być stosowane przez różne firmy i usługi parkingowe.

Parkuj i Jedź – jak działa?

Miejsca parkingowe Park and Ride ulokowane są nieopodal pętli tramwajowych, dużych przystanków autobusowych lub stacji kolejowych, pozwalające na bezpieczne zostawienie samochodu i dalsze kontynuowanie podróży komunikacją miejską. Sam parking musi być specjalnie oznakowany (znak informacyjny P+R).

Procedury i opłaty za korzystanie z systemu mogą się różnić w zależności od konkretnej lokalizacji, stąd podróżujących uczula się o zweryfikowanie informacji przed samym wjazdem na teren Parkuj i Jedź. Najlepszym źródłem będą strony internetowe, ale też wiadomości udostępnione przez lokalne władze miast lub operatorów transportu publicznego.

Chcesz skorzystać z Parkuj i Jedź? Upewnij się, czy postój jest bezpłatny!

Nie ma jednolitej zasady dotyczącej opłat za korzystanie z parkingu Park and Ride. Wiele zależy od decyzji lokalnych władz miejskich, operatorów transportu publicznego lub innych podmiotów zarządzających danym parkingiem. Należności mogą być pobierane za korzystanie z miejsca parkingowego przez określony czas lub na podstawie stawki godzinowej, lub dzielone na dni tygodnia. Warto więc sprawdzić informacje dotyczące opłat za parkowanie na konkretnym Park Ride, który zamierzamy odwiedzić.

W większości miast okresowy, ważny (dobowy, miesięczny lub roczny) bilet komunikacji miejskiej upoważnia do pozostawienia auta na parkingu P+R. Co to znaczy w praktyce? Dzięki niemu nie tylko pokryjemy opłatę za postój, bez konieczności uiszczenia dodatkowych należności, ale także będziemy mogli kontynuować podróż środkami transportu publicznego w czasie trwania doby parkingowej. W wielu przypadkach okazuje się to rozwiązaniem tańszym niż postój w płatnych strefach w centrum. Co więcej, podróż komunikacją miejską zazwyczaj jest szybsza, ponieważ wykorzystuje buspasy lub tory tramwajowe. 

Z konsekwencjami trzeba liczyć się w niektórych miastach w przypadku braku ważnego biletu transportu publicznego w momencie wyjechania ze strefy parkingu P+R. Co to znaczy dla kierowcy? Konieczność zapłacenia dość wysokiej kary finansowej, nawet 100 zł. 

Co oznacza P+R dla polityki transportowej miast?

W ostatnich latach liczba parkingów, a tym samym miejsc parkingowych P+R zwiększyła się. Warszawa, Kraków, Bydgoszcz, Kielce to tylko kilka miast w Polsce, które zdecydowały się rozbudować istniejącą już infrastrukturę o nowe obiekty. Temu wszystkiemu przyświeca zasadniczy cel – ma to zachęcić kierowców do rezygnacji z podróżowania indywidualnego na rzecz transportu zbiorowego. Ambicją władz jest ograniczenie najmniej korzystnego dla funkcjonowania miasta sposobu podróżowania, co przełoży się na zniwelowanie korków, zredukowanie emisji spalin oraz smogu zimą.

Tych, którym czysto ekologiczne pobudki nie wystarczają do przynajmniej częściowej rezygnacji z auta, przekonać mogą udogodnienia ekonomiczne. 

Im więcej osób korzysta z Park and Ride, tym mniejsze są korki w centralnej części miasta.

Parkuj i Jedź to także rozwiązanie zgodne z polityką transportową Unii Europejskiej. Rezygnacja z jazdy samochodem to zawsze decyzja dobra dla środowiska. A powstrzymanie emisji spalin to obecnie najważniejsze zadanie dla europejskich społeczeństw. Ograniczenie ruchu samochodowego jest widoczne zwłaszcza przy parkingach połączonych z atrakcyjną ofertą transportu szynowego.

Nie tylko Parkuj i Jedź! Inne formy systemu przesiadkowego

Zrównoważona mobilność idealnie wpisuje się w koncepcję Parkuj i Jedź. Jak działają jej pokrewne formy podróżowania typu Park and Go, Bike and Ride czy Kiss and Ride? 

Park N Go

Zdarza się, że władze miast, jak np. Poznania decydują się na budowę na ich obrzeżach buforowych parkingów typu Park and Go. Inicjatywa utworzenia właśnie takich miejsc wpływa na ograniczenie ruchu samochodowego w ścisłym centrum, ponieważ kierowcy parkują na obrzeżach, a resztę drogi pokonują zwykle pieszo. 

Bike and Ride

Parkingi P+R często łączy się z bliźniaczymi postojami przeznaczonymi dla rowerów – Bike and Ride. Moda na rowery w największych miastach nie ustępuje, dlatego infrastruktura umożliwiająca porzucenie jazdy samochodem na rzecz roweru to skarb. System B+R jest skierowany przede wszystkim do osób, których punkt docelowy (np. praca lub szkoła) znajduje się poza zasięgiem samej jazdy rowerem. Bike&Ride to specjalnie zaprojektowane parkingi, które umożliwiają bezpieczne zostawienie jednośladu oraz wygodną przesiadkę na komunikację miejską. Połączenie dojazdu rowerem oraz podróży pociągiem, tramwajem lub metrem to rozwiązanie znane i lubiane w Europie Zachodniej, zwłaszcza w tych najbardziej świadomych ekologicznie regionach, takich jak Niemcy, Kraje Beneluksu lub Skandynawia. Zalety korzystania z B+R są analogiczne, jak w przypadku Park and Ride – rezygnacja z indywidualnej podróży autem, a co za tym idzie, zmniejszenie emisji spalin oraz korków w centrach miast.

Oczywiście połączenie dojazdu rowerem i autobusem jest możliwe również bez specjalnej infrastruktury, jednak przewożenie jednośladu zatłoczoną komunikacją miejską często okazuje się nie tylko niekomfortowe, lecz wręcz niemożliwe.

System Bike and Ride może także działać w drugą stronę. Najpierw dojazd do obrzeży miasta za pomocą auta, a następnie przesiadka na rower miejski i szybka podróż np. do śródmieścia. To dobry i prozdrowotny sposób na ominięcie korków. 

Kiss and Ride

To ostatnia z serii rozwiązań typu „… and Ride”. W Polsce, jak i w wielu krajach na całym świecie, z powodzeniem funkcjonują parkingi K+R. Co oznacza ten skrót? Kiss and Ride to specjalnie wyznaczone miejsca, które pozwalają na komfortowy jedno lub dwu-minutowy postój auta. Wszystko po to, aby umożliwić szybką przesiadkę pasażerów samochodów na inny rodzaj transportu. W większości państw znak Kiss and Ride nie jest usankcjonowany prawnie w kodeksie drogowym, funkcjonuje jako zwyczajowa norma, do której dostosowują się wszyscy uczestnicy ruchu. Rozwiązanie bardzo dobrze sprawdza się przy szkołach, dworcach oraz większych węzłach komunikacyjnych.

W Polsce charakterystyczne znak wskazujący miejsce postojowe Kiss&Ride można zobaczyć już w kilkunastu miejscach – przy dworcach kolejowych i lotniskach.