Odcinkowy pomiar prędkości

Przestrzeganie obowiązujących przepisów drogowych to jeden z czynników, które mają wpływ na bezpieczeństwo na drogach. Za egzekwowanie zachowania odpowiedniej prędkości odpowiadają nie tylko kontrole policyjne, ale także automatyczne systemy, czyli fotoradary i odcinkowe pomiary prędkości. Ostatnie z wymienionych urządzeń budzą najwięcej wątpliwości wśród kierowców. Jak działają?

Odcinkowy pomiar prędkości – technologia, która poprawia bezpieczeństwo na drogach.

Czym jest odcinkowy pomiar prędkości?

Odcinkowy pomiar prędkości, w skrócie OPP, to system rejestrujący prędkość, z jaką poruszają się pojazdy na wyznaczonym fragmencie trasy. Pomiary dokonywane są za pomocą dwóch kamer, umiejscowionych na początku i końcu wybranego odcinka drogi. Na podstawie zebranych informacji: pokonanej odległości, obowiązującego ograniczenia prędkości i czasu podróży, urządzenie dokumentuje dane kierowców (zapisuje numer rejestracyjny, typ i markę pojazdu), których średnia szybkość jazdy przekracza dozwolony limit. Dalsza procedura wygląda tak, jak w przypadku popularnych fotoradarów.

OPP stanowi dla wielu kierowców zagadkę. Jednym z częściej pojawiających się pytań jest to, czy odcinkowy system prędkości robi zdjęcia. Odpowiedź? Twierdząca. Taką dokumentację automatycznie wysyła do Inspekcji Transportu Drogowego. Niektórzy właściciele pojazdów zastanawiają się również, czy odcinkowy pomiar prędkości działa w nocy. Bez względu na porę dnia i warunki atmosferyczne, złamanie prawa może być zarejestrowane przez urządzenie, dzięki wykorzystywaniu w tym celu podczerwieni.

Odcinkowy pomiar prędkości a fotoradar

Wzmożona kontrola to jeden z czynników (obok chociażby poprawy infrastruktury drogowej czy rosnącym udziale nowszych aut), który przyczynia się do wzrostu bezpieczeństwa na drogach. Wyraźnie pokazują to statystyki Komendy Głównej Policji, które możemy znaleźć w raporcie „Wypadki drogowe w Polsce w 2022 roku”. Liczba wypadków w 2022 jest mniejsza aż o 35,3% niż w roku 2015. Jednocześnie o ponad 35,5 % zmalała liczba ofiar śmiertelnych. Pokazuje to wyraźnie, że między innymi kary finansowe skutecznie studzą zapędy kierowców do nieprzepisowej jazdy. Jednak w czym pomiar odcinkowy jest lepszy od znanych od dawna fotoradarów?

Fotoradary mierzą prędkość w jednym miejscu, dlatego niejednokrotnie jedynym skutkiem ich obecności jest hamowanie pojazdów na kilkadziesiąt metrów przed nim, a następnie przyspieszenie zaraz po jego minięciu. System odcinkowy w swoim zamyśle zmusza kierowców do przestrzegania limitów prędkości na całej kontrolowanej trasie. Oprócz tego zaawansowane technologicznie kamery mogłyby w niedalekiej przyszłości sprawdzać przy okazji, czy pojazd w inny sposób nie kwalifikuje się do przyznania mandatu – dotyczy to np. emisji spalin, zgodności z limitami wagowymi, braku odpowiedniej winiety czy niewłączenia świateł mijania.

Oznakowanie odcinkowych pomiarów prędkości

Wielu kierowców zastanawia się, jak rozpoznać w Polsce drogi, na których funkcjonuje ten rodzaj systemu kontroli. Na początku i końcu każdej trasy powinien się pojawić informacyjny znak odcinkowy pomiar prędkości (dwa aparaty fotograficzne na niebieskim tle), czyli kolejno:

• D-51a – automatyczna kontrola średniej prędkości
• D-51b – koniec automatycznej kontroli średniej prędkości

Odcinkowy pomiar prędkości znaki D-51A i D-51B. 

Mandat na odcinkowym pomiarze prędkości

Za przekroczenie dopuszczalnej prędkości kierowcy grożą takie same kary, jak w przypadku tradycyjnej kontroli drogowej, czyli otrzymanie mandatu i punktów karnych. W 2022 wszedł w życie nowy taryfikator, którego celem jest zwiększenie bezpieczeństwa na polskich drogach. Jedna z najważniejszych zmian to wprowadzenie pojęcia tzw. recydywy.

Sprawdź aktualny taryfikator mandatów!

W przypadku, gdy system na OPP zarejestruje złamanie przepisów przez osobę kierującą samochodem, dokumentacja trafia do Centralnego Systemu Przetwarzania. Główny Inspektorat Transportu Drogowego uzyskuje dane właściciela pojazdu z Centralnej Ewidencji Pojazdów i przesyła wezwanie do wskazania kierującego pojazdem. Adresat listu ma trzy możliwości:

• Przyznać się do wykroczenia (przyjmuje mandat lub odmawia jego przyjęcia).
• Wskazać osobę kierującą pojazdem w czasie wykroczenia.
• Odmówić wskazania osoby kierującej pojazdem (przyjmuje mandat za niewskazanie lub odmawia jego przyjęcia).

Dopiero na podstawie oświadczenia na kierującego może zostać nałożony mandat. W przypadku wskazania innej osoby, otrzyma ona oświadczenie z GITP bądź sprawa zostanie skierowana do sądu. 

Odcinkowy pomiar prędkości – wysokość mandatu za niewskazanie kierowcy

Jedną z najistotniejszych zmian w nowym taryfikatorze mandatów jest zwiększenie kary za niewskazanie kierującego pojazdem, który dopuścił się przekroczenia dopuszczalnej prędkości. Obecnie wynosi ona minimum 800 zł. Jeżeli zarejestrowano zdarzenie, które mogło przyczynić się do powstania zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, kara będzie wyższa – m.in. 2000 zł, w przypadku wykroczenia to od 4000 do nawet 8000 zł.

Odcinkowy pomiar prędkości – po jakim czasie przychodzi mandat?

Kolejnym pytaniem, jakie często stawiają sobie kierowcy, którzy przekroczyli prędkość jest to, kiedy mogą spodziewać się mandatu. Aktualne przepisy wskazują, że to 180 dni. Datę liczy się jednak nie od chwili popełnienia wykroczenia, ale od jego ujawnienia, czyli otwarcia dokumentów przez operatora systemu.

Odcinkowy pomiar prędkości 2022/2023– mapa punktów kontroli

Od roku 2015 system odcinkowego pomiaru prędkości jest nieustannie udoskonalany, a jego zakres terytorialny rozszerzany. Na początku obejmował jedynie krótkie odcinki tras. Obecnie, w kwietniu 2023 roku, systemem odcinkowego pomiaru prędkości obejmuje 170 km polskich dróg – w tym ekspresowych. Do 2024 OPP mają się pojawić również na autostradach.

Zaktualizowana mapa z punktami obecnie funkcjonującymi: 

Odcinkowy pomiar prędkości znajduje się w 13 z 16 województw. /źródło: CANARD

Odcinkowy pomiar prędkości w Polsce w podziale na województwa

W poniższej tabeli umieszczono dokładne lokalizacje urządzeń monitorujących odcinkowy pomiar prędkości w Polsce.

Dane aktualne na kwiecień 2023.

Odcinkowy pomiar prędkości – gdzie planowane są nowe punkty?

Skuteczność odcinkowych pomiarów w Polsce najlepiej pokazują plany rozbudowy systemu. W najbliższych miesiącach do 2024 roku tego typu nadzorem zostanie objęte dodatkowe 400 km dróg (w obu kierunkach). Monitoring dotyczy aż 39 nowych lokalizacji. Urządzenia pojawią się również w województwach, w których do tej pory system nie funkcjonował, czyli kujawsko-pomorskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim. Najdłuższe odcinki będą mierzyć kolejno: 19 km (autostrada A1, Pomorzany - Bociany w woj. Łódzkim) i 14 km (S7 w Białobrzegach – woj. Mazowieckie, A4 węzeł Nowy Ciechocinek/MOP Kałęczynek – woj. Kujawsko-pomorskie).

Nowe odcinkowe pomiary prędkości będą umiejscowione w:

• woj. mazowieckie – 4 lokalizacje;
• woj. łódzkie – 5 lokalizacji;
• woj. podkarpackie – 5 lokalizacji;
• woj. dolnośląskie – 3 lokalizacje;
• woj. zachodniopomorskie – 2 lokalizacje;
• woj. lubuskie – 4 lokalizacje;
• woj. małopolskie – 2 lokalizacje;
• woj. śląskie – 4 lokalizacje;
• woj. opolskie – 1 lokalizacja;
• woj. wielkopolskie – 2 lokalizacje;
• woj. lubelskie – 2 lokalizacje;
• woj. kujawsko-pomorskie – 3 lokalizacje;
• woj. pomorskie – 2 lokalizacje.

Montaż pierwszych urządzeń planowany jest na początek maja 2023 roku na odcinkach dróg ekspresowych i autostrad. Prace rozpoczną się od trasy S7 w Białobrzegach (woj. mazowieckie) i autostrady A4 Kostomłoty-Kąty Wrocławskie (woj. dolnośląskie).