Auta segmentu SUV są często mylone z samochodami terenowymi, mimo że mają z nimi niewiele wspólnego. Jak odróżnić typową terenówkę od auta typu SUV?
Z ciekawą sytuacją mamy do czynienia w USA. Ponad 90% aut określanych tam mianem „terenówek” nie jest nawet wyposażonych w napęd na cztery koła. Nie posiadają go niektóre wersje Jeep Grand Cherokee, samochodu uważanego za typową terenówkę. Co więcej, auta posiadające napęd 4x4 w większości nie są wyposażone w reduktor terenowy czy blokadę międzyosiową napędu 4x4 (wspomniany Jeep Grand Cherokee też występuje w takich wersjach). Te same modele sprzedawane w Europie często są już definiowane jako terenówki.
Prawie wszystkie samochody o wyglądzie auta terenowego sprzedawane w Europie (samochody uterenowione segmentu SUV i terenowe) są wyposażone w napęd 4x4. Warto jednak pamiętać, że autem typu SUV nie poszalejemy w terenie.
Co więcej, mniejsze samochody uterenowione segmentu miejskich crossoverów i kompaktowych crossoverów występują zarówno w wersji z napędem na obie osie, jak i na jedną oś. Łatwo się w tym wszystkim pogubić, prawda? Poniżej przedstawiamy najważniejsze różnice w budowie tych samochodów.
Wiele samochodów z napędem na cztery koła nie posiada reduktora terenowego (fot. Nissan).
Jak odróżnić terenówkę od auta typu SUV?
Podstawowe różnice
auto terenowe musi być wyposażone w reduktor terenowy (są to biegi terenowe, które o połowę zmniejszają prędkość na każdym biegu – łatwiej jest wtedy pokonywać przeszkody terenowe, np. błoto lub piasek),
auto terenowe musi mieć pełną blokadę międzyosiową (jeśli jej nie ma, jazda w terenie grozi uszkodzeniem układu przeniesienia napędu i ugrzęźnięciem),
samochód terenowy nie ma silnika poprzecznego (brak możliwości zamontowania reduktora przy takiej konstrukcji).
Reduktor i blokada międzyosiowa w typowych terenówkach mogą być obsługiwane tylko manualnie. Wystarczy poszukać odpowiedniej dźwigni lub przełącznika w kabinie. Jeśli takich nie ma, mamy do czynienia z autem uterenowionym.
Samochodem, który nie jest terenowy nie wolno jeździć po wodzie głębszej niż prześwit samochodu i po skałach. Jazda na „zwykłym” pierwszym biegu i tak jest wówczas za szybka i grozi uszkodzeniem sprzęgła (spaleniem) w przypadku manualnej skrzyni biegów.
Wiele samochodów z napędem na cztery koła wyposażonych jest jedynie w „pseudo” blokadę międzyosiową napędu 4x4, ale nie zastosowano w nich reduktora. Są to między innymi:
Land-Rover Freelander II,
Jeep Patriot/Compass,
Toyota RAV4 trzeciej generacji,
Nissan X-Trail,
Taka blokada jest realizowana za pomocą sprzęgła ciernego wielotarczowego i jest niepełna. Rozwiązanie to nie gwarantuje pełnego blokowania przy dużych obciążeniach, mających miejsce w czasie jazdy na piasku lub błocie.
Możemy wyróżnić również auta posiadające reduktor, które nie są wyposażone w pełną blokadę międzyosiową napędu 4x4:
Mercedes ML pierwszej generacji,
Subaru Forester z manualną skrzynią biegów.
Powyższe samochody zalicza się do uterenowionych (do nich należą auta typu SUV). W większości aut uterenowionych nie występuje żaden przełącznik lub dźwignia umożliwiające bezpośrednie sterowanie pracą układu napędowego, np. w przypadku sprzęgła Haldex.
Samochodami typu SUV nie należy wjeżdżać w cięższy teren.
Konstrukcja ramy nośnej
Nie tylko w układzie napędu możemy znaleźć różnice pomiędzy samochodami terenowymi a typu SUV.
W autach terenowych mamy do czynienia z podłużnicową ramą nośną, która przeważnie jest oddzielona od nadwozia, ale zdarza się, że jest też do niego przyspawana. Konstrukcje samochodów uterenowionych (a więc także SUV) opierają się o płyty podłogowe samochodów osobowych.
W terenówkach jest znacznie sztywniejsza kabina i nadwozie niż w autach uterenowionych, tak pod względem sztywności giętnej, jak i skrętnej. Jazda po bezdrożach autem bez ramy nośnej może być przyczyną pęknięcia płyty podłogowej, a nawet uszkodzenia zgrzewów nadwozia i spawów. Jest kolejny powód dlaczego autem typu SUV nie da się jeździć w terenie.
Zawieszenie i silnik
Samochody terenowe posiadają znacznie twardsze zawieszenie o dużym skoku koła, które jest dużo bardziej wytrzymałe i umożliwia przemieszczanie się na drogach złej jakości i jazdę w terenie. Zawieszenie aut uterenowionych przypomina te z samochodów osobowych. Przy ostrej jeździe w terenie drążki zawieszenia i wahacze mogą ulec pęknięciu lub zgięciu.
Zupełnie inaczej zbudowany jest też silnik auta terenowego:
- układ smarowania jest dostosowany do działania w różnych pozycjach , m. in. na stromych zjazdach i podjazdach,
- układ chłodzenia jest znaczniej bardziej wydajny – utrzymuje odpowiednią temperaturę podczas długiej jazdy z małą prędkością i przy dużym obciążeniu silnika.
- posiada rozwiązania chroniące przed zalaniem: układ dolotowy, który utrudnia zassanie wody przez silnik; umieszczony wysoko osprzęt silnika, który jest wrażliwy na wodę, bądź też osprzęt silnika odporny na zalanie.
Układ przeniesienia napędu w autach terenowych (skrzynia rozdzielczo-redukcyjna, sprzęgło, mechanizmy różnicowe osiowe, skrzynia biegów, wały napędowe, przeguby napędowe, półosie) jest wytrzymały, przystosowany do przenoszenia dużych momentów obrotowych przy małych prędkościach obrotowych oraz zabezpieczony przed ryzykiem zalania i kontaktem z nawierzchnią (za pomocą podłużnicowej ramy nośnej). Wodoodporna jest także instalacje elektroniczna i elektryczna wraz z sterownikam, czujnikami i siłownikami.
Co ciekawe, ceny aut terenowych i SUV tej samej klasy i wielkości są podobne, mimo zasadniczych różnic w konstrukcji.
Wrażliwe elementy aut terenowych są odporne na zalanie cieczą (fot. P. Stańczak).
Różnice w prowadzeniu terenówki i SUV
Samochody terenowe i segmentu SUV inaczej się prowadzi. Jest to związane z systemem napędu 4x4, rozłożeniem masy własnej auta pomiędzy osie oraz zestrojeniem zawieszenia i budową.
Silniki i skrzynie biegów w samochodach SUV są zwykle umiejscowione poprzecznie przed przednią osią auta. Sprawia to, że przód takiego auta jest niemal dwa razy cięższy od tyłu. Podobna sytuacja zdarza się w większości aut osobowych wyposażonych w napęd na przód. Taki rozkład masy auta pomiędzy osie i napęd na 4 koła, który jest realizowany poprzez automatyczne dopędzanie tylnej osi powoduje podsterowność auta. Samochód prowadzi się wówczas tak samo jak osobówkę wyposażoną w napęd przedni.
SUV lub terenówka - wybór należy do klienta
Taki sam model samochodu może być terenówką lub autem segmentu SUV. Wszystko jest zależne od rodzaju wyposażenia. Możliwy jest zakup auta z blokadą międzyosiową napędu 4x4 i reduktorem (samochód będzie terenowy) lub zakup wersji bez tych rozwiązań (auto będzie klasyfikowane jako SUV). Taka możliwość jest między innymi w VW Touareg drugiej generacji i Mercedesie ML drugiej generacji.
Sprawdź nasze ogumienie do SUVa oraz ofertę opon 4x4:
- MT (mud-terrain)
- AT (all-terrain)
- HT (highway-terrain)
- Opony terenowe 15
- Opony terenowe 16
- Opony terenowe 17